________________
३९८
उत्तराध्ययनसूत्रे
कालावमौदर्यमाह
मूलम् - दिवसेस्स पौरिसीणं, चउण्हंपि उ जैत्तिओ भवे कालो । एवं चरमाणो खेल, कालोमाणं मुणेयैव्वं ॥२०॥
छाया - दिवसस्य पौरुषीणां, चतसृणामपि तु यावत् भवेत् कालः । एवं चरतः खलु, कालावमत्वं ज्ञातव्यम् ॥ २० ॥ टीका- 'दिवसस्स ' इत्यादि -
दिवसस्य चतसृणामपि पौरुषीणां यावान् कालोऽभिग्रहविषयो भवेत्, एवम् - एवंभूतेन कालेन चरतः - भिक्षार्थी भ्रमतः, दिवसस्य पौरुषीचतुष्टयमध्येऽमुक काले भिक्षाचर्यां करिष्यामीत्येवमभिग्रहं कृत्वा पर्यटते इत्यर्थः खलु निश्चयेन काला मत्वं कालेन हेतुनाऽवमस्त्रं - प्रस्तावादुदरस्य, कालावमौदर्यमिति यावत्, ज्ञातव्यम् । ' चरमाणे ' इत्यत्र षष्ठ्यर्थे प्रथमा आर्षत्वात् ॥ २० ॥
,
कालावमौदर्यमेव प्रकारान्तरेणाह -
अब काल ऊणोदरीको सूत्रकार प्रकट करते हैं- 'दिवसस्स ' इत्यादि । अन्वयार्थ - ( दिवसस्स चउपि पोरिसीणं-दिवसस्य यतुर्णामपि पौरुषीणा) दिवस संबंधी चारों पौरुषियों को (जत्तिओ भवे कालो - यावत् भवेत् कालः) जितना काल अभिग्रहका विषयभूत बनता है ( एवं चरमाणो खलु - एवं चरतः) उस विषय भूतकालमें भिक्षाके लिये भ्रमण करनेवाले साधुका अर्थात् दिवसकी चारों पौरुषियों के बीच मेंसे मैं अमुक पौरुषिमें भिक्षाचर्या करूँगा' इस प्रकारका अभिग्रह करके गोचरीके लिये पर्यटन करनेवाले साधुका वह (कालो माणं मुणेयव्वं- कालावमत्वं ज्ञातव्यम् ) काल-काल ऊनोदरी है ||२०||
हवे आज उनोहरीने सूत्रार प्रगट रेछे - " दिवसस्स" इत्याहि !
मन्वयार्थ – दिवसस्स चउण्हपि पोरिसीणं - दिवसस्य चतुर्णामपि पौरुषीणां हिवस समधि यारे पौ३षीयाना जत्तिओ भवे कालो - यावत् भवेत् कालः नेटो आज मलिअना विषयभूत मने छे एवं चरमाणः खलु एवं चरतः खलु मे વિષયભૂત કાળમાં ભિક્ષાના માટે ભ્રમણ કરવાવાળા સાધુના, અર્થાત દિવસની ચારે પૌરૂષીયાના વચમાંથી હું અમુક પૌરૂષીમાં ભિક્ષાચર્યોં કરીશ” આ પ્રકારને અભિગ્રહ કરીને ગેાચરીના માટે પર્યટન કરવાવાળા સાધુનેા એ કાળ कालोमाणं मुणेयव्वं - कालावमत्वं ज्ञातव्यम् ॥ उनोहरी छे. ॥२०॥
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
