________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १९ मृगापुत्रचरितवर्णनम्
५४७
कर्मता - प्रतिकर्म = रोगप्रतीकारः, निर्गतं प्रतिकर्म यस्मात्स निष्पतिकर्मा = जिनकल्पीश्रमणः, स्थविरकल्पिकस्य तु निरवयं प्रतिकर्मविहितमेव, तस्य भावस्तत्ता, रोगप्रतीकाराभाव इत्यर्थः दुःखम् = दुःखहेतुः ॥ ७५ ॥
"
इत्थं मातापितृभ्यामुक्ते मृगापुत्रः प्राह
मूलम् - - सो' बिंत अम्मापियेरो, एर्वमेयें जहा फुडं । परिकम्मं को कुणेड़, अरण्णे मियर्पक्खिणं ? ७६ ॥
छाया - सत्रतेऽम्वापितरौ एवमेतत् यथास्फुटम् । परिकर्मकः करोति, अरण्ये मृगपक्षिणाम् ॥ ७६ ॥ टीका - 'स बिंत' इत्यादि ।
स मृगापुत्रोऽम्बापितरौ ब्रूते = कथयनि - हे मातापितरौ ! यद् भवद्भ्याम् एवं = पूर्वोक्तप्रकारेण निष्प्रतिकर्मताया दुःखरूपत्वमुक्तम् एतद् = भवदुक्तं यथास्फुटं = सत्यम् ! परन्तु भवद्भ्यामिदं विचारणीयं यद् अरण्ये=अटव्यां मृगपक्षिणां श्रामण्ये) इस चारित्र में (निष्पडिकम्मया दुक्खं निष्प्रतिकर्मता दुःखम् ) निष्प्रतिकर्मता दुःख है । अर्थात् जिन कल्पी श्रमण रोग का प्रतीकारदवा आदिका उपयोग नहीं कर सकता है । स्थविरकल्पी तो निरबध प्रतिकर्म कर सकता है अतः जिनकल्प अवस्था में निष्प्रतिकर्मता - रोगप्रतिकाराभाव - यह दुःखका हेतु है ॥ ७५ ॥
मातापिता के ऐसा कहने पर मृगापुत्र कहते हैं-- ' सो बित' इत्यादि ! अन्वयार्थ -- मातापिताकी इस बातको सुनकर (सो अम्मा पियरो बितसः अम्बापितरौ ब्रूते ) मृगापुत्र ने उनसे कहा की जो आपने ( एवं - एवम् ) पूर्वोक्त प्रकार से निष्प्रतिकर्मता में दुःखरूपता प्रदर्शित की है सो (एयं - एतत् ) यह आपका कहना (जहाफुडं - यथास्फुरम् ) बिलकुल मामण्णे - श्रामण्ये या यास्त्रिमां निप्पडिकम्मया दुक्खं निष्प्रतिकर्मता दुःखम् નિપ્રતિકતા દુઃખ છે...અર્થાત્ જીનકલ્પીશ્રમણ રોગના પ્રતિકાર માટે-ઢવા આદિના ઉપયાગ કરી શકતા નથી. સ્થવિરકલ્પી તે નિરવદ્ય પ્રતિકમ કરી શકે છે. આથી જીનકલ્પ અવસ્થામાં નિષ્પતિક્રમ તા-રેગ પ્રતિકારાભાવ-એ દુઃખના હેતુ છે. ૫ ૭૫
भाता पितानु या प्रकार हे सांलजीने भृगापुत्र डे - "सो चिंत" इत्यादि अन्वयार्थ – भाता पितानी या वातने सांलजीने सो अम्मापियरोतिसः अम्बापितरौ ब्रूते भृगापुत्रे खेभने छु', माये ? एवं - एवम् पूर्वोत अहारथी निष्प्रतिम्र्मातामां मइया प्रगट उरी छे तो आप एयं एतत् मे डेवु जहा फुडम्-यथा स्फुटम् मील सत्य छे. परंतु या मे वातने । पशु विद्यार
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩
-
