________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ४ गा. ६ प्रमादवजेनेऽगडदत्तदृष्टान्तः
६७ मस्तकं तस्य भगिनों च नीत्वाऽष्टमे दिवसे राजसभायां राज्ञोऽग्रे गन्तुं प्रस्थितः। राजा च तदा रोषाविष्टः “ अद्यागडदत्तं हनिष्यामि" इति चिन्तयन् सिंहासने स्थित आसीत् । तदवसरे हस्तस्थितचौरमस्तकमगडदत्तमायान्तं दृष्ट्वा राजा हृष्टो जातः । अगडदत्तश्च सर्व वृत्तं कथयति स्म । राज्ञा तस्माद् भूमिगृहात् समस्तं वित्तमानाय्य लोकेभ्यो दत्तम् । भूपेन सा चौरभगिनी जीवन्ती मोचिता । ___ अथागडदत्तकुमारस्य चरित्रविलोकनेन चमत्कृतः स राजा तस्मै कमलसेनाख्यां स्वपुत्रीं ददौ । तस्मिन्नवसरे स राजा तस्मै शतं गजेन्द्रान् , सहस्रं ग्रामान् , अयुतसे वीरमती को पकड़ कर और उसके भाई के मस्तक को काट कर साथ में ले राजा के पास आने के लिये रवाना हुआ।राजा उस समय क्रुद्ध होकर सिंहासन पर बैठा था, और विचार कर रहा था कि-'आज आठवाँ दिन है अतः अगडदत्त को आज मरवा दूंगा' इतने में हाथ में चोर का मस्तक लिये हुए अगडदत्त को आते हुए देखा तो राजा हर्षित हुवा । उस समय अगडदत्तने राजा को समस्त वृत्तान्त यथावत् सुनादिया। वृत्तान्त सुनकर राजाने उस भूमिगृह से समस्त द्रव्य को मंगवाकर जो जिसका था वह सब लोकों को दे दिया। एवं वीरमती को जीती हुई ही छोड़ दिया। ___ अगडदत्त के वीरताभरे इस कार्य को देखकर राजा को बड़ा आश्चर्य हुआ। प्रसन्न होकर राजा ने कमलसेना नाम की अपनी पुत्री के साथ इसका पाणिग्रहण करवा दिया। अगडदत्त राजा का जमाई बन गया। राजा ने दहेज में अगडदत्त के लिये सौ हाथी, एक हजार ग्राम ભાઈ ચેરનું મસ્તક કાપી લઈને તે રાજા સમક્ષ હાજર થયે. આ બાજુ એ સમયે રાજા ક્રોધના આવેશમાં સિંહાસન ઉપર બેઠેલ હતા અને વિચાર કરી રહ્યો હતો કે, “આજે આઠ દિવસ છે માટે અગડદત્તને આજે પ્રાણુન્ત દંડ આપીશ.” આટલામાં ચારનું માથું હાથમાં લઈને અગડદત્તને આવતો. જોઈને રાજા ખૂબ હર્ષિત થયે. અગડદત્તે રાજાને સઘળી બીના કહી સંભળાવી. વૃત્તાંત સાંભળીને રાજાએ તે ભૂમિગૃહમાંથી સઘળું દ્રવ્ય મંગાવીને જે જેનું હતું તે દ્રવ્ય સઘળા લોકોને આપી દીધું અને વીરમતીને જીવતી છોડી દીધી. અગડદત્તના વીરતા ભરેલા આ કાર્યને જોઈને રાજાને ખૂબ જ આશ્ચર્ય થયું અને પ્રસન્ન થઈને રાજાએ કમળસેના નામની પોતાની પુત્રી તેની સાથે પરણાવી. અગડદત્ત રાજાને જમાઈ બન્ય, રાજાએ દહેજમાં સે હાથી, એક હજાર ગામ, દસ હજાર ઘોડા, એકલાખ સિનિકે આપ્યા, સાથોસાથ સાત માળને
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨