________________
૧૮
उत्तराध्ययनसूत्रे
लोकेऽकस्मात् तत्र शिवपुरी नगराधीशस्य रिपुमर्दन नृपस्थपातित हस्तिपको निरङ्कुशो मदोन्मतो हस्ती समागतः । तदागमनजनितभयेन हाहारवं प्रकुर्वन्तो लोकाः पलायिताः । भग्नो महोत्सवः । विनष्टो महोत्सवरङ्गः । पलायिताः सर्वे स्त्री पुरुषाः । तत्र पलायनपरे स्त्रोनिकरे सद्य उपारूढयौवना काचित् बालिका पलायितुमपारयन्ती हस्तिनो दृष्टिपथे समारूढा । स हस्ती बालिकाभिमुखं त्वरित
त्या प्रधावति । तं मदोन्मत्तहस्तिनं स्वाभिमुखमागच्छन्तं दृष्ट्वा शरणं कमप्यन्वे - पयन्ती सा बालिका इतस्ततो धावती । हस्ती समीपमागतः । बालिका परिजनाः
गये। जब जनता क्रीडा रसमें अत्यंत निमग्न बन चुकी तब अचानक ही शिवपुर नगर के अधिपति राजा रिपुमर्दन का हाथी अपने महावत को फेंक कर बिलकुल निरङ्कुश बन उपद्रव मचाता हुआ उस तरफ आया । लोगों ने ज्यों ही हाथीको अपनी तरफ आते हुए देखा, कि भयान्वित बन सब के सब हाहाकार करने लगे और इधर उधर भागने लगे। उत्सव इससे बिलकुल फीका पड़ गया। रागरंग का वहां नाम भी नहीं रहा । जनता जब भाग रही थी तब एक कुमारी कन्या जो भागने में असमर्थ हो गई थी, उस हाथी की दृष्टि का लक्ष्य बनी। उसको देखकर हाथी उसकी ओर भागा। हाथी को अपनी ओर आता हुजा देख कर कन्या ने भयसे कातर अपनी दृष्टि " कोई मेरी रक्षा करो " इस अभिप्रायसे इधर उधर फैलाइ पर जब इसकी आशा निराशारूप में परिणत हुई तो उसने भी इधर उधर भागने की चेष्टा की इतने में हाथी उसके पास आ पहुँचा। बालिकाके जो अभिभावुक जन थे वे हाथी को कन्या
ગમતમાં અત્યંત મશગુલ હતી. ત્યારે અચાનક જ શિવપુર નગરના અધિપતિ રાજા રિપુદનના હાથી પેાતાના માવતને ફેંકીને બિલકુલ નિર`કુશ ખની ઉપ દ્રવ મચાવતા એ તરફ આવ્યેા લેાકેાએ જ્યારે હાથીને પેાતાની તરફ આવતા જોયા તા ભયભીત બનીને સઘળા હાહાકાર કરવા લાગ્યા અને અહીં તહીં નાસભાગ કરવા લાગ્યા આથી ઉત્સવ તદ્દન ફિક્કો મની ગયા. રંગરાગનું નામા નિશાન પણ ન રહ્યું, જનતા જ્યારે નાસભાગ કરી રહી હતી ત્યારે એક કુમારી ન્યા જે ભાગવામાં અસમર્થ હતી તેના ઉપર હાથીની નજર પડી. તેને જોઈને હાથી તેના તરફ દોડયો. હાથીને પોતાની તરફ ઢાડતા આવતા જોઈને તે કન્યાએ ભયભીત એવી પેાતાની નજર "अर्ध भारी रक्षा ४. "
આ અભિલાષાથી ચારે તરફ ફેરવી અને જ્યારે તેની એ આશા નિરાશામાં ફેરવાઈ ત્યારે તેણે પણ અહી'તી ભાગવાનું શરૂ કર્યું". એટલામાં હાથી તેની પાસે આવી પહેાંચ્યા. કન્યાના કુંટુંબીજને હતા તે હાથીને કન્યાની તરફ
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨