________________
प्रियदर्शिनीटोका अ० ११ गा. १५ शङ्खदृष्टान्तेन बहुश्रुतप्रशंसा
५३७
9
स तादृशो भिक्षुः शिक्षां-ग्रहणासेवनारूपां लब्धुं = प्राप्तुम् अर्हति= योग्यो भवति । अयं भावः - एतादृश एव भिक्षुः शिक्षां लब्ध्वा बहुश्रुतो भवति नान्य इति ॥ १४ एवं बहुश्रुताबहुश्रुतस्वरूपं सविस्तरमभिधाय सम्प्रति बहुश्रुतप्रतिपन्नमाचार तस्यैव स्तवद्वारेणाह -
मूलम् — जहा संखम्मिं पेयं निहियं, दुहेओ विं विराय | एवं बहुस्सु भिक्खू, धम्मो कित्ती" तेहा सुयं ॥१५॥ छाया -- यथा शङ्खे पयो निहितं द्विधापि विराजते ।
एवं बहुश्रुते भिक्षौ धर्मः कीर्तिस्तथा श्रुतम् ॥ १५ ॥
" काक और कोयल दोनों ही काले होते हैं परन्तु एक (कोयल) तो अपनी मधुर वाणी से दूसरों को अपनी और खींचती है. और दूसरा (कौआ) अपने विरस शब्दों से मनुष्यों का घृणापत्र बनता है। यह सब भाषण का ही प्रभाव है। तथा - " दमनक ( सुगन्धि द्रव्यविशेष ) को जैसे २ मला जाता है वह वैसे २ मनोमुग्ध करने वाली अपनी गन्ध को छोड़ता है ।
""
इसी प्रकार सज्जन कदाचित् कुपित भी हो जायें तो भी वह कभी भी अनुचित वाणी नहीं कहेगा प्रत्युत इस हालत में भी उसके वचन बड़े ही मधुर निकलेंगे । (से- सः) वह ऐसा मुनि ही (सिक्खं लध्धुमरिहह-शिक्षां लब्धुं अर्हति ) शिक्षाको पाने के लिये योग्य माना गया है अर्थात् ऐसा ही मुनि शिक्षा प्राप्त कर बहुश्रुत होता है अन्य नहीं ||१४||
ܕ
""
66
"अगडो भने यस, मे भन्ने आज होय छे. पशु शेड ( अयस ) પેાતાની મધુર વાણીથી અન્યને પેાતાની તરફ આકર્ષે છે, ત્યારે બીજો (કાગઢા) પેાતાના કર્કશ અવાજથી લેાકેામાં ધૃણાપાત્ર બને છે. આ બધા પ્રભાવ વચનોનો જ છે. તથા દમનક ( એક પ્રકારનું સુગન્ધિદ્રવ્ય) ને જેમ જેમ મસળવામાં આવે તેમ તેમ મનને મુગ્ધ કરનારી પેાતાની સુગન્ધ છેડે જાય છે.'' એ જ પ્રમાણે સજ્જન કદાપિ ગુસ્સે થઈ જાય તે પણ તે કદી પણ અનુચિત વચને ખેલશે નહી' પણ એ હાલતમાં પણ તેના વચનો ઘણાં भधुर ४ शे. से- सः सेवा भुनि ४ सिक्ख लभ्धुमरिहइ - शिक्षां लब्धुं अर्हति શિક્ષા પ્રાપ્ત કરવાને ચેાગ્ય મનાય છે એટલે એવા મુનિ જ શિક્ષા લઈને બહુશ્રુત બની શકે છે, અન્ય નહી` ૫ ૧૪ ૫
કે
૦ ૮
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
