________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ११ गा. ९ अविनीतत्वस्य चतुर्दश कारणानि ५२७ पति तिरस्कुरुते इत्येवं शीलः, आचार्यादीनां छिद्रान्वेषणशीलो "भवतीत्यर्थः । अपि पुनः मित्रेभ्यः कुप्यति-मित्रोपरि कोपं करोति । तथा-सुप्रियस्यापि अत्यन्तवल्लभस्यापि मित्रस्य रहसि-एकान्ते पापकम् अवर्णवादं भाषते । मित्रसमक्षे तस्मियकरं वचनं ब्रवीति । परोक्षे तु-' अयं मम सेवकः, एनं यथा कथंचिनिर्वाहयामि . इत्यादि ब्रवीतीति भावः ॥ ८॥
मूलम्पइण्णवाई दुहिले, थेद्धे लुद्धे अनिग्गहे । असंविभागी अचियत्ते, अविणीए त्ति वुच्चई ॥९॥ छाया--प्रतिज्ञावादी द्रुहिला, स्तब्धः लुब्धः अनिग्रहः ।
असंविभागी अचियत्ते, अविनीत इत्युच्यते ॥९॥ टीका--' पइण्णवाई ' इत्यादि।
तथा-प्रतिज्ञावादी-प्रतिज्ञया-इदमित्थयेवेत्येकान्तवादरूपया-वदनशीलः, निश्चयभाषाभाषणशील इत्यर्थः, यद्वा-' प्रकीर्णवादी' इतिच्छाया - प्रकीर्णमसंबद्धं हो जाय तो उनका छिद्रान्वेषण करना ५, (अवि-अपि) फिर (मित्तेसु कुप्पइ-मित्रेभ्यः कुप्यति) मित्रो के ऊपर कोप करना६ (सुप्पियस्स वि मित्तस्स-सुप्रियस्थापि मित्रस्य ) अत्यन्त प्रिय भी मित्रजन का (रहे पावगं भासइ-रहसि पापकं भाषते ) परोक्ष में अवर्णवाद करना। मित्र के समक्ष तो मित्रको प्रिय लगने वाले वचनों को कहना, और परोक्ष में ऐसा कहना कि यह मेरा सेवक है मैं इसका यथा कथंचित् निर्वाह करता हूं' इसीका नाम मित्रजन का परोक्ष में अवर्णवाद करना है ७, अर्थात्-चार स्थान पूर्व गाथा में एवं तीन स्थान इस गाथा में ऐसे सात स्थान हुए ॥८॥ थतय तो तमनां छिद्रो धा, अवि-अपि मन (6) मित्तेसु कुप्पइमित्रेभ्यः कुप्यति भित्र ५२ अ५ ४२वा, सुप्पियस्स वि मित्तस्स-सुप्रियस्यापि मित्रस्य (७) अत्यन्त प्रिय मित्रानो ५५ रहे पावगं भासइ-रहसि पापक भाषते पक्षमा साह २३. “ भित्रनी समक्ष तन प्रिय साणे तवा વચન બોલવાં પણ પક્ષમાં એમ કહેવું કે “તે મારે સેવક છે. હું તેનો કઈ પણ રીતે નિર્વાહ કરું છું તેને જ મિત્રોને પક્ષમાં અવર્ણવાદ કર્યો કહેવાય છે. એ રીતે આગળની ગાથામાં ચાર સ્થાન અને આ ગાથામાં ત્રણ સ્થાન મળી સાત સ્થાન બતાવવામાં આવ્યાં છે ૮ છે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨