________________
प्रियदशिनी टी० अ. ११ गा० ४-५ बहुश्रुतत्वेऽष्ट कारणानि ५२१ एकेनापि शिक्षायोग्यो न भवति, किं पुनः सर्वैः । शिक्षाया अभावात्सोऽबहुश्रुतो भवतीत्यर्थः ॥ मू० ३ ॥ सम्पति यथा बहुश्रुतो भवति तदाह
मूलम्अहे अहहिं ठाणेहिं, सिक्खोसीलेत्तिं वुच्चई। अहँस्सिरे सयादंते, ण ये मम्ममुदोहरे ॥ ४ ॥ णासीले णे विसीले', मैं सिया अइलोलुए। अकोहणे सञ्चरेए, सिक्खोसीलेत्ति वुच्चेई ॥ ५॥ छाया-अथाष्टाभिः स्थानः शिक्षाशील इत्युच्यते ।
अहसिता सदा दान्तो न च मर्मोदाहरेत् ॥ नाशीलो न विशीलो न स्यादतिलोलुपः।
आक्रोधनः सत्यरतः शिक्षाशील इत्युच्यते ॥५॥ टीका--'अह अट्ठहिं' इत्यादि ।
अथ-अष्टभिः स्थानः प्रकारैः शिक्षाशील:=शिक्षां शीलयति-अभ्यस्यति यः स तथा, द्विविध शिक्षाभ्यासकारकः, बहुश्रुत इत्यर्थः इत्युच्यते-बहुश्रुत इति निगद्यते तीर्थकर गणधरैरित्यर्थः। कानि तान्यष्टस्थानानीत्याह-'अहसिता' होने में कारण हैं । इन में एक भी स्थान ऐसा नहीं है जो बहुश्रुत होने में कारण हो सके । तो फिर सबकी तो बात ही क्या कहनी है। सूत्रों का अध्ययन करना ग्रहण शिक्षा है, और उभयकाल प्रतिलेखना आदि क्रिया करना आसेवन शिक्षा है ॥ ३ ॥
अब जीव जिस प्रकार बहुश्रुत होता है यह सूत्रकार प्रकट करते है'अह अट्टहिं ठाणेहि ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ इन वक्ष्यमाण (अहहिं ठाणेहि-अष्टभिः स्थानः) आठ स्थानों से व्यक्ति (सिक्खासीले-शिक्षाशीलः ) बहुश्रुत बनता है, वे છે. તેમાંનું એક પણ સ્થાન એવું નથી કે જે બહુશ્રત થવામાં કારણભૂત બની શકે. તે પછી બધાંની તે વાત જ શી કરવી? સૂત્રોનું અધ્યયન કરવું, ગ્રહણ શિક્ષા અને પ્રતિલેખના આદિ કિયાને “આસેવનશિક્ષા” કહે છે. આવા
હવે સૂત્રકાર તે વાત બતાવે છે કે જીવ કેવી રીતે બહુશ્રુત થાય છે" अह अट्ठहिं ठाणेहिं "-त्या.
अन्वयाय-अहिं ठाणेहि-अष्टभिः स्थानः नीय प्रभा ना मा स्थानायी व्यति सिक्खासीले-शिक्षाशीलः महुश्रुत मन छे. अहस्सिरे सयादते-अहसिता उ० ६७
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
