________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ. १० गौतम प्रति सुधर्मस्वामिनउपदेशः
४९३
अथ सूत्रकारः श्रीगौतमस्वामिनमामन्त्र्य क्रमशः पञ्चेन्द्रियबलहानिप्रदर्शन - पूर्वकमुपदिशति-
मूलम् -
परिजूरई ते सरीरैयं, केसा पांडुरंगा हवंति ते । से" सोयबले ये ही यई, समयं गोयम ! मी पमायें ॥ २१ ॥ छाया - परिजीर्यति ते शरीरकं, केशाः पाण्डुरका भवन्ति ते ।
तत् श्रोत्रबलं च हीयते, समयं गौतम ! मा प्रमादयेः ॥ २१ ॥ टीका- 'परिजूरह ' इत्यादि ।
हे गौतम! ते तव, शरीरं परिजीर्यति, प्रतिक्षणं वयोहान्या जरावस्थामुपगच्छति, तथा - ते तव केशाः पाण्डुरकाः - पाण्डुरा:= श्वेता भवन्ति । ये तव केशाः पूर्व जननयनमनोहरा अत्यन्तकृष्णा आसन्, संपति ते शुक्लतां यान्ति' इति भावः । इह ' ते ' इति पुनरुपादानं भिन्नवाक्यत्वाद् उपदेशाधिकारत्वाच्चादुष्टम्, एवमग्रेऽपि । च पुनः यत् पूर्वमासीत्, तत् श्रोत्रबलं संप्रति हीयते = जरया क्षीयते ।
अब सूत्रकार गौतमस्वामी को आमंत्रित करके क्रमसे पांचो इन्द्रियों के बलकी हानि दिखलाते हुए उपदेश कहते हैं-' परिजूरह ते सरीरयं' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - ( गोयम - गौतम) हे गौतम ! (ते - तव) तुम्हारा ( सरीरयंशरीरकम् ) शरीर (परिजूरह - परिजीर्यति ) प्रतिक्षण वय की हानि होने से वृद्धावस्था को प्राप्त हो रहा है । तथा ( ते केसा - ते केशाः ) तुम्हारे ये केश ( पांडुरया हवंति - पाण्डुरकाः भवन्ति) अब सफेद हो रहे हैं जो पहिले देखने में मनुष्य के नेत्रों को आनन्द उपजाते थे भ्रमर के समान कृष्णवर्ण के थे । ( से सोययले य हायई - तत् श्रोत्रबलं च
હવે સૂત્રકાર ગૌતમસ્વામીને સ ંએધીને અનુક્રમે પાંચ ઈન્દ્રિયેાના ખળની થતી હાનિ અતાવતાં ઉપદેશ આપે છે.
परिजूरइ ते सरिरय' " इत्याहि.
अन्वयार्थ – गोयम-गौतम हे गौतम! (ते - तथ) तभा३ सरीरय - शरीरकम् शरीर परिजूरइ - परिजीर्यति क्ष क्ष आयुष्य मोर्छु थवाथी वृद्धावस्थाने पातु लय छे तथा ते केसा - ते केशाः तभारा भा वा पांडुरया हवंति - पाण्डुरकाः અવન્તિ જે પહેલાં ભ્રમરના જેવા કાળા અને જોનારનાં નેત્રાને આનંદ આપनारा हुता ते डुवे सङ्केह मनवा भांडया छे से सोयबले य हायई - तत् श्रोत्रबल
66
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
