________________
४५०
उत्तराध्ययनस्त्रे टीका-'सल्लंकामा' इत्यादि।
कामाः = शब्दादयो विषयाः, शल्यं = शल्यमिव, शल्यसदृशाः शरीरान्तः प्रविष्ट .टित शरकण्टकादितुल्याः प्रतिक्षणपीडका इत्यर्थः । कामा विषं-विषमिव विषतुल्याः, यथा विषं भक्षितं मरणजनकं, तथा कामा अपि धर्मजीवित विनाशका इत्यर्थः । कामा आशीविषोपमाः आशीविषाः सर्पास्तदुपमाः-तत्तुल्याः सन्ति यथा सर्पदष्टा जीवा म्रियन्ते, तथैव कामदष्टा अपि, ईदृशान् कामान प्रार्थयमानाजना अकामाः=अप्राप्तकामा अपि दुर्गतिं यान्ति, अयमर्थः-ये कामान् प्रार्थयमाना अभिलषितान् कामान् न प्राप्नुवन्ति तेऽपि इह दुःखं परभवे नरकादि
अब कामों का स्वरूप कहते हैं-'सल्लं कामा विसंकामा' इत्यादि।
अन्वयार्थ—(कामा-कामाः) ये शब्दादिक विषय (सल्लं-शल्यम् ) शल्य के जैसे हैं-शरीर के भीतर प्रविष्ट टूटे हुए बाण के अग्रभाग के समान प्रतिक्षण पीडा देने वाले हैं। ये (कामा-कामाः) कामादिक-विषय (विस-विषम् ) विष के जैसे हैं, जैसे विष जीवन का नाशक है उसी तरह ये काम भी धर्मरूपी जीवन के विनाशक हैं । (कामा-कामाः) ये (आसीविसोवमा-आशीविषोपमाः) आशीविष-सर्प जैसे हैं-जिस प्रकार सर्प से डसा पाणी मर जाता है उसी तरह कामदष्ट जीव भी धर्मजीवन से मर जाता है। ऐसे (कामे-कामान् ) कामों की ( पत्थयमाणा-प्रार्थयमानाः) चाहना करने वाले जीव (अकामा-अकामाः) शब्दादिकविषयोंकी प्राप्ति के अभाव में भी (दुग्गई जंति-दुर्गति यान्ति) दुर्गति में जाते हैं इसका भाव इस प्रकार है-जो प्राणी विषयों के अभिलाषी हैं परन्तु
डवे मामा २१३५ ४ छ “ सल्लं कामा विस कामा ध्त्या !
स-क्याथ-कामा-कामाः मे हा विषय सल्लं-शल्यम् शयना वा छશરીરની અંદર પ્રવેશેલા તૂટેલા બાણને અગ્ર ભાગ જેમ પ્રતિક્ષણ પીડા मापन॥२ छ. प्रमाणे कामा-कामाः माहि विषय विस-विषम् २ पाछेજેમ ઝહેર જીવનને નાશ કરનાર છે. એ રીતે એ કામ પણ ધર્મરૂપી જીવनना विनाश ४२ना२ छे. कामा-कामाः मे आम आसीविसोवमा-आशीविषोपमा સર્પના જેવાં છે-જે રીતે સર્પ કરડ હોય ને પ્રાણુ મરી જાય છે એજ રીતે કામ જેને કરડે છે તે જીવ પણ ધર્મજીવનથી મરી જાય છે એવા कामे-कामाश्च भानीपत्थयमाणा-प्रार्थयमानाः न्याहुना ४२वा १ अकोमा -अकामाः शमा विषयानी प्राप्तिन मामा ५५ दुग्ग जति-दुर्गतिं ચારિત્ત દુર્ગતિને પામે છે. આને ભાવ આ પ્રકાર છે-જે પ્રાણી વિષયના
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
