________________
प्रियदशिनी टीका अ०७ गा. २७ कामनिवृत्तस्य गत्यन्तर वर्णनम् २८१ पूतिदेहनिरोधेन-पूतिः अपवित्रः देहः औदारिकं शरीरं, तस्य निरोधः-अभावस्तेन देहस्य नाशे सति मरणानन्तरमित्यर्थः, स कामनिवृत्तो मनुष्यः, देवो भवति सौधर्मादिनिवासी देवो भवति, उपलक्षणत्वात् सिद्धो वा भवति, इति एतत् , मे मया श्रुतम् श्रीमहावीरस्वामिनः समीपे ॥ २६ ॥
देवलोकाच्च्युतोऽसौ यत्रोत्पद्यते तदाह
इड्ढी जुई जसो वैण्णो, आउं सुहमणुत्तरं । भुज्जो जत्थ मणुस्सेसु, तत्थ से उववज्जई ॥ २७॥ छाया-ऋद्धि-द्युति-यशो-वर्णः, आयुः सुखमनुत्तरम् ।
भूयो यत्र मनुष्येषु, तत्र स उपपद्यते ॥ २७ ॥ टीका-'इडूढी' इत्यादि ।
यत्र येषु मनुष्यकुलेषु भूयः अतिशयेन ऋद्धिः सुवर्णरत्नादिरूपा, द्युतिः= (पूहदेहनिरोहेण देवे भवे - पूतिदेहनिरोधेन देवोभवति ) कामभोगों से निवृत्त हुआ मनुष्य इस औदारिक शरीर के छूट जाने पर देव अथवा उपलक्षणोंसे सिद्ध हो जाता है (इइ-इति) यह बात (मे सुयं-मे श्रुतम् ) श्रीभगवान् महावीर स्वामीके पास मैंने सुनी है । अर्थात्-संसारमें जीव कामभोगोंकी प्राप्ति के लिये ही प्रवृत्ति किया करता है । जिस की भोगसंबंधी अभिलाषाएँ निवृत्त हो चुकी हैं, ऐसा प्राणी निष्पाप होनेसे या तो सिद्ध गतिका भागी या सौधर्मादिक देवगति का भागी होता है ॥२६॥
देवलोक से च्यवकर फिर वह कहां उत्पन्न होते हैं सो कहते हैं'इड्ढी जुई जसो वण्णो'-इत्यादि ।
अन्वयार्थ-(जत्थ-यत्र ) जिन मनुष्य कुलों में (भुज्जो-भूयः) नयी ५२'तु प्राप्त थाय छे., पूइदेहनिरोहेण देवे भवे-पूतिदेहनिरोधेन देवो भवति કામગોથી નિવૃત્ત થનાર મનુષ્ય આ ઔદારિક શરીરના છુટી જતાં મરણ माह ते देव अथवSRथी सिद्ध 01य छे. इइ-इति २॥ पात मे सुयंमया श्रुतम् में श्रीभगवान महावीरस्वामी पासेथी सामजी छ. अर्थात-संसारमा જીવ કામની પ્રાપ્તિને માટેજ ભ્રમણ કર્યા કરે છે જેની ભેગ સંબંધી અભિલાષાઓ નિવૃત્ત થઈ જાય છે એ પ્રાણી નિષ્પાપી હોવાથી કાંતે સિદ્ધગતિને ભાગી બને છે અથવા સૌધર્માદિ દેવગતિને ભાગી થાય છે. જે ૨૬
દેવકથી ચ્યવને ફરી તે કયાં ઉત્પન્ન થાય છે તે કહે છે – __ " इड्ढी जुइ जसो वण्णो" त्या. उ• ३६
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
