________________
-
उत्तराध्ययनसूत्र छाया-ततः स मरणान्ते, बालः संत्रस्यति भयात् ।
अकाममरणेन म्रियते, धूर्त इव कलिना जितः ॥ १६ ॥ टीका-'तओ से' इत्यादि ।
ततः रोगग्रस्ते सति पश्चात्तापानन्तरं स बालः मरणान्ते-मरणासन्नकाले प्राप्ते सति, नरकगति प्राप्स्यामीति भयात् संत्रस्यति-उद्वेगं प्राप्नोति येनौषधाछुपायेन मृत्युन स्यात् तमनुचिन्तयतीत्यर्थः। एवमकामस्य अनिच्छतो यन्मरणं तेन, आर्षवादत्र तृतीयार्थे द्वितीया, म्रियते-प्राणान् परित्यजति, नरकं च गच्छति तत्रावधिज्ञानेन परमाधार्मिकवचनेन च स्वकृतानि दुष्कर्माणि स्मारं स्मारं पुनः शोचति
पश्चात्ताप से तप्त होने के बाद बाल-अज्ञानी जीव क्या करता हैयह बात सूत्रकार इस गाथा द्वारा स्पष्ट करते हैं-'तओ से' इत्यादि । ___अन्वयार्थ-(तओ-ततः) रोगग्रस्त होने पर पश्चात्ताप करने के बाद (से बाले-स बालः) वह बाल अज्ञानी जीव (मरणतम्मि-मरणान्ते) मरण काल प्राप्त होने पर (भया-भयात् ) ' नरकगति को प्राप्त हो जाऊँगा' इस प्रकारके भय से (संतस्सई-संत्रस्यति) उद्वेग को प्राप्त होता रहता है-जिस किसी प्रकार औषध आदि उपाय से मृत्यु न हो उसका विचार किया करता है। इस प्रकार विचारते २ ही (अकाममरणंअकाममरणेन) अकाममरण से यह (मरइ-म्रियते) मर जाता है और मर कर नरक गति को प्राप्त हो जाता है। वहां वह विभङ्गावधि द्वारा तथा अन्य परमाधार्मिक देवों के वचनों द्वारा अपने पूर्वक्रत दष्कर्मों को वार २ याद कर अत्यंत दुःखित होता है । (वा-इव ) जैसे (कलिणा
પશ્ચાત્તાપથી આકુળ વ્યાકુળ થયા પછી બાળ અજ્ઞાની જીવે શું કરે છે એ पात सूत्र४२ २ गाथा २१ २५ट ४२ छ-"तओ से" त्याहि.
सन्क्याथ-तओ-ततः रेस्तयाथी पश्चात्ता५ २तां से बाले-स बाल: तमास अज्ञानी ७१ मरण तम्मि-मरणान्ते भ२५१४५ न यावतi वेई भया-भयात् न२४ गतिन प्रास २ ०४४ से २ सयथा संतस्सई-संत्रस्यति ઉગ વશ બની જાય છે. અને એને કારણે તે ઔષધ વિગેરે ઉપાયથી પિતાનું મૃત્યુ ન થાય તેને જ વિચાર કર્યા કરે છે. આ પ્રમાણે વિચારતાં वियारतi अकाममरणं - अकाममरणेन समभरथी ते मरइ-म्रियते भरी જાય છે. અને મરીને નરક ગતિને પ્રાપ્ત કરે છે. ત્યાં તે વિભંગ અવધિજ્ઞાન દ્વારા તથા અન્ય પરમાધાર્મિક દેનાં વચને દ્વારા પિતાના પૂર્વે કરેલાં દુષ્કभनि वारंवार या परीने अत्यंत भीत थाय छे. वा-इव रेभ-कलिणा जिए
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
