________________
उत्तराध्ययन सूत्रे
-'अलोलुए ' इति । अलोलुपः = सरसाहारादिषु रसनेन्द्रियादिलोलुपतावर्जितः, तथा - प्रज्ञावान् = हेयोपादेयविवेचननिपुणवुद्धिमान्, रसेषु = रसादिषु, नानुगृध्येत् = मनोज्ञरसादिभिः सत्कारे पुरस्कारे च कृते तत्र मूर्छा न कुर्यात् । नानुतप्येत्= सत्कारपुरस्कारयोरभावे विषादं न कुर्यात् ।
अयं भावः-भक्तपानवस्त्रपात्रादीनां लाभः सत्कारः, गुणोत्कीर्तनं वन्दनाभ्युत्थानासनप्रदानादिव्यवहारश्च पुरस्कारः । तत्र सत्कारपुरस्कारमाप्तौ सत्यां गृद्धि न कुर्यात्, तयोरभावे द्वेषं न कुर्यात् नापि च मनस्तापेनात्मानं दूषयेत्, किंतु दैन्यवर्जनेन तदनाकाङ्क्षया च सत्कारपुरस्कारपरीषदः सोढव्यः, इत्येवं सद्भावासभेदेन द्विविधोऽयं परीषहः सोढव्य इति । उक्तञ्च
"
૪૦
गवेषणा करने वाला, तथा (अलोलुए- अलोलुपः ) सरस आहारादिक में रसना - इन्द्रिय की लोलुपता से रहित ऐसा ( पण्णवं - प्रज्ञावान् ) हेय और उपादेय के विवेचन करने में निपुण बुद्धिवाला मुनि (रसेसु नाणुगिज्झिज्जा - रसेषु नानुगृध्येत्) मनोज्ञ रसादि के द्वारा सत्कारपुरस्कार होने पर रसादि में मूर्च्छा-मृद्धि भाव नहीं करे, तथा मनोज्ञ रसादि के नहीं मिलने पर विषाद नहीं करे ।
भावार्थ - इसका सारांश यह है कि-भक्त, पान, वस्त्र एवं पात्रादिकका लाभ सत्कार है, तथा गुणों का कथनरूप तथा वन्दना अभ्युस्थान एवं आसनप्रदानरूप जो व्यवहार है वह पुरस्कार है । साधु को सत्कार पुरस्कार की प्राप्ति होने पर गृद्धि और इनके अभाव में द्वेष नहीं करना चाहिये, और न मनके संताप से अपने आपको दूषित ही
કરવાવાળા અથવા અજ્ઞાત કુળમાં આહારની ગવેષણા કરવાવાળા તથા अलोलुए- अलोलुपः सरस माहाराहि मां रसनाइन्द्रियनी बोलुपताथी रहित खेवी पण्णवं- प्रज्ञावान् डेय ने उपादेयतुं विवेशन अश्वामां नियु। मुद्धिवाजा भुनि, रसेसु नाणुगिज्झिज्जा - रसेषु नानुगृध्येत् भनेोज्ञ रसाहि द्वारा सत्मार५२२४२ ઢાવા છતાં રસાદિમાં મૂર્છા-ગૃદ્ધિભાવ ન કરે. તથા મનેાસ રસાદિ નહીં મળ
વાથી વિષાદ ન કરે.
खाने। सारांश थे छे है-लउत, पान, वस्त्र, भने यात्राहिने। साल સત્કાર છે, તથા ગુણાના કથનરૂપ, તથા વંદના અભ્યુત્થાન અને આસનપ્રદાન રૂપ જે વહેવાર છે, તે પુરસ્કાર છે. સાધુને સત્કારપુરસ્કારની પ્રાપ્તિ ઢાવાથી મૃદ્ધિ અને તેના અભાવમાં દ્વેષ ન કરવા જોઈએ. તેમ મનના સંતાપથી પાતે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧
