________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ० १ गा० १४ गुरुचित्तानुगामिशिष्यलक्षणम् ९१ पुनस्तत्क्षामणं कुर्वन् सोऽपि केवलज्ञानं प्राप्तवान् । एवं विनीतशिष्यभवितव्यम् ॥१३॥
कथं गुरुचित्तानुगामी भवेदित्याहमूलम्-नापुट्ठो' वागरे किंचि, पुट्ठो वो नालियं वएं । कोहं असच्चं कुंठिवजा, धारिजो पियमाप्पिय ॥१४॥
- छायानापृष्टो कुर्यात् किंचित् , पृष्टोवा नालीकंवदेत् ।
क्रोधम् असत्यं कुर्यात् , धारयेत् प्रियमप्रियम् ॥ १४ ॥ टीका-'नापुट्ठो'. इत्यादि
अपृष्टः गुरुणाऽनुक्तः किंचित् न व्याकुर्यात्=न वदेत् पृष्टो वो-गुरुणा कास्मिश्चिद् विषये पृष्टः सन् अलीकम् अनृतं न वदेत् , क्रोधं केनापि कारणेन समुत्पन्न कोपम् असत्यं निष्फलं कुर्यात् । कर बार बार अतिशय पश्चात्ताप करने लगे। पश्चात् उनसे अपने दोष खमाने लगे। इस प्रकार पश्चात्ताप करते करते विशुद्ध भावना से गुरु ने भी केवलज्ञान प्राप्त किया । इस दृष्टान्त का सार यही है कि विनीत शिष्य अपनी विशुद्धि के साथ-साथ गुरु महाराज की भी विशुद्धि का कारण बनता है। अतः शिष्य को इसी तरह विनीत होना चाहिये॥१३॥
गुरु-चित्तानुगामी शिष्य के चिन्हों को इस गाथा द्वारा सूत्रकार बतलाते हैं-'न(पुट्ठो.' इत्यादि ।
अन्वयार्थ (अपुट्ठो किंचि न वागरे-अपृष्टः किश्चित् न व्याकुर्यात् ) गुरुमहाराज जब तक कोई बात नहीं पूछे तब तक शिष्य का कर्तव्य है कि वह किसी भी विषय में कुछ न कहे। (पुट्ठो वा અતિશય પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગ્યા. પછી તેનાથી પિતાનો દોષ ખમાવવા લાગ્યા. આ પ્રકારે પશ્ચાત્તાપ કરતાં કરતાં વિશુદ્ધ ભાવનાથી ગુરુને પણ કેવલી જ્ઞાન प्राप्त थयु.
આ દwતને સાર એ છે કે વિનિત શિષ્ય પોતાની વિશુદ્ધિની સાથે સાથે ગુરુ મહારાજની પણ વિશુદ્ધિનું કારણ બને છે. એટલે શિષ્યાએ આ રીતે વિનીત થવું જોઈએ. ૧૩
ગુરુચિત્તનુગામી શિષ્યના ચિન્હાને આ ગાથા દ્વારા સૂત્રકાર બતાવે छ. नावुद्धो. त्यादि
मन्वयाथ--अपुढो किंचि न वागरे-अपृष्टः किश्चित् न व्याकुर्यात् गुरु મહારાજ જ્યાં સુધી કેઈ વાત ન પૂછે ત્યાં સુધી શિષ્યનું કર્તવ્ય છે કે તે 3 ५५ विषयमi is ४. पुद्रो वा नालियं वए-पृष्ठोवा अलीकनवदेत
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
