________________
९
२०
आचारमणिमञ्जूषा टीका, अध्ययन ९
॥ अथ नवमाध्ययनम् ॥ आचारपालनपरस्यैव वचो निरवयं भवतीत्यत आचारप्रणिधिविधियोधनार्थमष्टममध्ययनमुक्तम् । आचारप्रणिधानं च यथायोग्यविनययुक्तस्यैव भवतीति विनयसमाधिनामकं नवममध्ययनं शिक्षणीयानां विनयशिक्षणार्थ प्रस्तूयते-- 'थंभाव' इत्यादि । मूलम्--थंभा व कोहा व मयप्पमाया, गुरुस्सगासे विणयं न सिक्खे। १३ १४ १२ ११ १५ । १७ १८ १६ .
सो चेव उ तस्स अभुइभावो, फलं व कीअस्स वहाय होए ॥१॥ छाया-स्तम्भाद् वा क्रोधाद् वा माया-प्रमादाद् गुरोः सकाशे विनयं न शिक्षते ।
स एव तु तस्य अभूतिभावः फलमिव कीचकस्य वधाय भवति ॥१॥
टीका-यः स्तम्भाद-जातिकुलाभिमानात् , क्रोधादू-विनयाद्यर्थगुरुकृतभर्त्सनासमुत्थितादक्षमालक्षणात् , मायाप्रमादात, तत्र मायातः कपटतः असत्या
॥अथ नववा अध्ययन ॥ ___ जो आचार का सम्यक् प्रकार परिपालन करने में तत्पर रहते हैं उन्हीं की भाषा निरवद्य होती है। यह बताने के लिए आठवा अध्ययन भगवान् ने कहा है। आचार का परिपालन वही कर सकता है जो यथोचित विनयवान् हो, इसलिए विनयसमाधि-नामक नक्वे अध्ययन में विनय की शिक्षा का व्याख्यान करते हैं-'थंभाव' इत्यादि ।
जो जाति या कुल के अभिमान से अथवा विनय आदि सिखलाने के लिए गुरु द्वारा की हुई भत्सेना द्वारा उत्पन्न हुए क्रोध
(मथ नवभु मध्ययन) જે આચારને સમ્યક્ પ્રકારે પરિપાલન કરવામાં તત્પર રહે છે તેની ભાષા નિરવ હોય છે. એ બતાવવા માટે ભગવાને આઠમું અધ્યયન કહેલું છે.
જે યથાર્થ વિનયવાન હોય તેજ આચારનું સંપૂર્ણપણે પાલન કરી શકે છે, એટલા માટે વિનયસમાધિ નામનાં નવમાં અધ્યયનમાં વિનયની શિક્ષાનું વ્યાખ્યાન ३२ छ:-- "थंभाव" त्या.
જે જાતિ અથવા કુલના અભિમાનથી અથવા વિનય આદિનું શિક્ષણ આપવા માટે ગુરૂએ કહેલા કડવા શબ્દોથી ઉત્પન્ન થયેલાં કે ધથી તથા કઈ પ્રકારની શરીરમાં વેદના નહીં હોવા છતાય “મારા શરીરમાં વેદના થાય છે” આ પ્રમાણે માયા-કપટથી
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
