________________
१७२
श्री दशवेकालिकसूत्रे
छाया
7-विभूषा स्त्रीसंसर्गः प्रणीतरसभोजनम् । नरस्यात्मगवेषिणः विषं तालुपुटं यथा ॥ ५७ ॥
टीका- 'विभूसा' इत्यादि ।
आत्मगवेषिणः=आत्मकल्याणाभिलाषिणः नरस्य = साधुपुरुषस्य विभूषा= शरीरमण्डनं स्त्रीसंसर्गः =स्त्रिया सहालपनादि, प्रणीतरसभोजनं नित्यं घृतादिरसाभ्यवहरणम्, एतत्सर्वं यथा तालुपुटं = तालुस्पर्शमात्रेण प्राणापहारकं विषं भवति तथैव विभूषादिकं सद्यचारित्रापहारकमित्यर्थः ॥ ५७ ॥
मूलम् - अंगपेच्चंगसंठाणं, चारुलवियें पेहियं ।
इत्थी तं न निज्झाए, कामरागंविवड्ढणं ॥५८॥ छाया - अङ्गप्रत्यङ्गसंस्थानं चारुल्लपितं प्रेक्षितम् ।
स्त्रीणां तत् न निर्ध्यायेत् कामरागविवर्धनम् ॥५८॥ टीका- 'अंगपच्चंग '० इत्यादि ।
स्त्रीणाम् अङ्गप्रत्यङ्गसंस्थानम् = अङ्गानि = मुखादीनि, प्रत्यङ्गानि नयनादिनि, तेषां संस्थानं=संनिवेशविशेषः आकारविशेष इत्यर्थः, चारु=मनोज्ञम् उल्लपितम्== उच्चैर्भाषितं गीतादिकं, तथा प्रेक्षितं = कटाक्षविक्षेपादिकं, न निध्यायेत् = सरागंनावलोकयेत् न चिन्तयेद् वा, यतः तत्सर्वं कामरागविवर्धनं= कामविकारजनकमित्यर्थः ॥ ५८ ॥
'विभूसा' इत्यादि । आत्मकल्याण के अभिलाषी पुरुष-साधु को, शरीर का मण्डन, स्त्री के साथ बोल चाल आदि संसर्ग तथा प्रतिदिन प्रणीत - सरस भोजन न करना चाहिए। ये सब चारित्र को शीघ्रही इस प्रकार नष्ट कर देते हैं जैसे तालपुर (तालु में स्पर्श होते ही प्राण हरण करने वाला) विष प्राणों का नाश कर देता है ॥५७॥
'अंगपचंग०' इत्यादि । स्त्रियों के मुख आदि अंगो की, नेत्र आदि उपाङ्गों की बनावट, मनोहर भाषण और कटाक्षविक्षेप आदि
विभूसा० ४त्याहि आत्महत्याशुना अभिलाषी साधु यु३षे, शरीरनु मंडन, સ્ત્રીની સાથે ખેલ-ચાલ આદિ સંસગ તથા પ્રતિદિન પ્રીત-સરસ-ભોજન ન કરવું જોઇએ. એ ચારિત્રને એવી રીતે શીઘ્ર નષ્ટ કરી નાંખે છે કે જેવી રીતે તાલપુટ (તાળવામાં સ્પર્શ થતાં જ પ્રાણુ હરણુ કરનાર) વિષે પ્રાણના નાશ કરી નાંખે છે. (૫૭) 'अंगपच्चंग ० ' धत्याहि स्त्रीयानां भुख आहि भगोनी, नेत्राहि उपांगोनी બનાવટ, મનેાહર ભાષણુ, અને કટાક્ષ વિક્ષેપ આદિ અનુરાગ પૂર્ણાંક એવાં નહિ, અને
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨