________________
१५७
-
आचारमणिमञ्जूषा टीका, अध्ययन गा. ४१ मूलम्-रायणिएमु विणेयं पैउंजे, धुंवसीवयं सययं न हावइज्जा।
कुम्मुव्व अल्लीणपलीणगुत्तो, परकमेजा" तव-संजमंमि ॥४१॥ छाया-रत्नाधिकेषु विनयं प्रयुञ्जीत, ध्रुवशीलतां सततं न हापयेत् । __कूर्मवत् आलीन प्रलीन-गुप्तः, पराक्रमेत तपःसंयमे ॥ ४१ ॥ टीका-'रायणिएसु' इत्यादि
रात्रिकेषु-रत्नाधिकेषु स्वापेक्षा पूर्व प्रव्रजितेषु विनयं चन्दनाभ्युत्थानादिकं प्रयुञ्जीत=विदधीत, तथा ध्रुवशीलताम् अष्टादशसहस्रशीलाङ्गलक्षणां सततं कदापि न हापयेत्=न त्यजेत् पालयेदित्यर्थः । कूर्मवत्-कच्छप इव आलीनप्रलीन गुप्तः आलीनः अङ्गसङ्गोपनेन, प्रलीनः उपाङ्गसङ्कोचनेन, अत एव गुप्ता गुप्तावयवः अङ्गोपाङ्गसंयमनशीलः देहचापल्यरहित इत्यर्थः, तपःसंयमे-तपसि संयमे च, समाहारद्वन्द्वविवक्षयैकवचनम् पराक्रमेत उत्साहपूर्वकं प्रवर्तेत ।
'रायणिएमु विणयं पउंजे' इत्यनेन विनयवतः कषायोच्छेदकता, विनयाराधितरत्नाधिकेभ्यः आचारगोचरप्रभृतिविविधतत्वावाप्तिश्च ध्वन्यते।
'रायणिएसु' इत्यादि । जो अपने से दीक्षा में बडे हो उनका विनय करे अर्थात् उन्हें वन्दना करे, आने पर खडा हो जावे आदि । तथा अठारह हजार शील का सदैव पालन करे। कछुवे की तरह अंगोपागां को गोपकर रक्खे । तप, और संयम में उत्साह के साथ प्रवृत्ति करे।
'रायणिएसु विणयं पउंजे' इस पदसे यह प्रगट होता है कि विनयवान ही कषायों का उच्छेद कर सकता है। तथा विनय के द्वारा आराधित गुरु महाराज से आचार विषयक विविध तत्त्वो की प्राप्ति हो सकती है।
रायणिएम० इत्याहि. या पोताथी हीक्षामा 41 डाय तभनी विनय કરે, અર્થાત્ તેમને વંદના કરવી, તેઓ આવતાં ઊભા થઈ જવું ઈત્યાદિ તથા અઢાર હજાર શીલનું સદૈવ પાલન કરવું. કાચબાની પેઠે અંગે પાંગોને ગોપવી રાખવા. તપ અને સંયમમાં ઉત્સાહ સાથે પ્રવૃત્તિ કરવી.
रायणिएम विणयं पउंजे से ५६था सेभ प्रट थाय छे विनयपान १ કષાયને ઉચ્છેદ કરી શકે છે, તથા વિનય દ્વારા આરાધિત ગુરૂ મહારાજ પાસેથી આચાર વિષયક વિવિધ તની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨