________________
श्री दशवकालिकसूत्रे गवादिविषये भाषणावश्यकतायां तत्पकारमाह-'जुवं' इत्यादि । मूलम्-जुवं गैवित्ति णं बूया, घेणु रसदयत्ति यं ।
रहस्से महल्लए वावि', वैए संव हैणित्ति ये ॥२५॥ छाया-युवा गौरिति तं ब्रूयात धेनु रसदा इति च ।
इस्वो वा महान् वाऽपि वदेत् संहवनमिति च ॥ २५ ॥ टीका-"जुवं' इत्यादि।
तं गवादिकं प्रति युवा गौरिति-तरुणोऽयं बलीवर्द इति, च-पुनः धेनुं प्रति रसदा इति=इयं दुग्धदायिनीति ब्रूयात् । तथा इस्वातनुकायः अपित्रा अथवा महान् महाकायः, च-पुनः संवहनमिति-धुर्य-इति वदेत् । अल्पवयस्कं वत्सं प्रति ह्रस्व इति, हलादिवहनयोग्यं प्रति महाकाय इति, युवा इति च, रथयोजनयोग्यं प्रति संवहनमिति शब्दं प्रयुञ्जीत, येन वत्सादिक्लेशयोगानुचिन्तनं साधान भवेदिति भावः ॥ २५ ॥ मूलम्-तहेव गंतुमुजाणं, पर्वयाणि वणागि य ।
रुक्खा महँल्ल पेहाए, "ने व भासिज्ज पन्नवं ॥२६॥ छाया-तथैव गत्वोद्यानं पर्वतान् वनानि च ।
वृक्षान् महतः प्रेक्ष्य नैवं भाषेत प्रज्ञावान् ॥ २६ ॥ गवादि के विषय में बोलने की आवश्यकता होने पर उसका प्रकार कहते है-'जुवं' इत्यादि ।
यह बैल जवान है, यह गाय दूध देने वाली है तथा यह बैल छोटा है, यह बडा है, धुर्य है, ऐसा कहे । तात्पर्य यह है कि छोटे बछडे को छोटा कहे; हल आदिमें जुतने योग्य को बडा या युवा कहे; रथमें जोडने योग्य को संवहन आदि कहे जिससे कि बछडे आदि को कष्ट देने की भावना न हो ॥ २५ ॥
ગાય ઈત્યાદિના વિષયમાં બોલવાની આવશ્યકતા જણાતાં તેને પ્રકાર કહે छे-जुवं. त्याहि.
આ બળદ જવાન છે, આ ગાય દૂધ આપે તેવી છે, તથા આ બળદ નાને. છે, આ યોગ્ય છે, ધુર્ય છે, એમ કહે. તાર્ય એ છે કે નાના વાછડાને નાને કહે, હળ આદિમાં જોડવા ગ્યને માટે યા જુવાન કહે, રથમાં જોડવા યોગ્ય ને સંવહન આદિ કહે કે જેથી વાછડા આદિને કષ્ટ આપવાની ભાવના ન થાય. (૨૫)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર: ૨
