Page Text
________________
अध्ययन १ गा० १ संयमस्वरूपम्
वकायसंयमः=बहुमूल्यवतां वस्त्रपात्रादीनामनुपादानाम्, उपादेयवस्त्रपात्रादीनां सयत्नमुपादानं स्थापनं च, (११) प्रेक्षासंयमः - वसतिवस्त्रपात्रादीनां सयतनं सविधि प्रतिलेखनम्, (१२) उपेक्षासंयमः–संयममार्गे क्लेशमाकलयतोऽसंयममार्गे प्रवर्तमानस्य वा स्वात्मनः परस्य वा असंयमदोषान् संयमगुणांश्चावबोध्य संयमयोगेषु प्रवर्त्तनं संयमसमीपानयनलक्षणं संयमसामीप्यदर्शनमित्यर्थः । यद्वा प्रेक्षासंयमः सकृत्प्रतिलेखनम् । उपेक्षासं यमः = पुनः पुनः प्रतिलेखनम् । (१३) अपहृत्य ( परिष्ठापना) संयमः - उच्चारादीनां विधिना समुत्सर्गः परिष्ठापनमित्यर्थः । (१४) प्रमार्जनासंयमः - विधिना वसतिपात्रादेः परिशोधधनम् । (१५-१६-१७) मनोवाक्कायसंयमः - अकुशलानां मनोवाक्कायानां निरोधेन कुशलानामुदीरणम् । तत्राऽऽर्त्तरौद्र ध्यान परिहारपूर्वक धर्म शुक्लध्यानप्रवर्त्तनं मनःसंयमः ।
११
(१०) अजीव काय संयम = बहुत मूल्यवाले वस्त्र पात्र आदिका ग्रहण न करना, तथा कल्पनीय वस्त्र पात्र आदि को यतनाके साथ लेना और रखना ।
(११) प्रेक्षा संयम = वसती, वस्त्र, पात्र, पाट, पाटला, आदिका यतनापूर्वक सविधि प्रतिलेखन करना ।
(१२) उपेक्षा संयम-संयममार्ग में अनुकूल प्रतिकूल परीषहोंसे क्लेशका अनुभव करनेवाले अथवा असंयममें प्रवृत्ति करनेवाले स्वपरकी आत्माको संयमके गुण और असंयमके दोष समझाकर फिर संयममार्ग में प्रवृत्त करना । अथवा वस्त्र पात्र आदिके उपभोग करते समय एक बार प्रतिलेखन करना प्रेक्षासंयम है, और बारंबार चारों ओर से प्रतिलेखन करना उपेक्षासंयम है ।
(१३) अपहृत्य (परिष्ठापना ) संयम - यतनापूर्वक उच्चार - प्रस्रवणको त्यागना ।
(१४) प्रमार्जनासंयम - यतनाके साथ वसती वस्त्र पात्र आदिको पूँजना (प्रमार्जन करना) (૧૦) અજીવકાયસચમ—મૂલ્યવાન વસ્ત્ર પાત્ર આદિને ગ્રહણુ ન કરવાં, તથા કલ્પે તેવાં જ વસ્ત્ર પાત્ર આદિને યતનાપૂર્વક લેવાં તથા રાખવાં,
(११) प्रेक्षास यभ - वसती, वस्त्र, पात्र, घाट, पाटला त्याहिने यतनापूर्व तथा વિધિસર પ્રતિલેખન કરવાં.
(૧૨) ઉપેક્ષાસ યમ—સંયમમાગ માં અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ પરીષહેાથી કલેશના અનુભવ કરનારા, અથવા અસયમમાં પ્રવૃત્તિ કરનારા, સ્વપરના આત્માઓને સંયમના ગુરુ તથા અસંયમના દેષ સમજાવીને પછી સયમમાર્ગમાં પ્રવૃત્ત કરવા અથવા વસ્ત્ર-પાત્ર આદિના ઉપલેાગ કરતી વખતે એકવાર પ્રતિલેખન કરવું એ પ્રેક્ષાસંયમ છે, અને વારવાર ચારે માજુએથી પ્રતિલેખન કરવુ. એ ઉપેક્ષાસ યમ છે.
(१३) अपहृत्य (परिष्ठापना) संयम - यतनापूर्व ४ अय्यार - प्रसवाने परववां
-त्यभवां
(१४) प्रभानासंयभ - यतनापूर्व'! वस्ती वस्त्र पात्र माहिने नवां (अभाव). (૧૫) અના સગા—અકુશળ મનનેા નિરાધ કરીને કુશળ મનની પ્રવૃત્તિ કરવી,
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ઃ ૧
| SR No. | 006367 |
| Book Title | Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 480 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 27 MB |