________________
अध्ययन ५ उ. २ गा० २-४ आहारापर्याप्तौपुनर्गोचरीगमनविधिः
३९७
घृतपूरापायसादि तस्यैलालक्ङ्ग केसरकर्पूरादिमनोज्ञगन्धवत्त्वादिति भावः । सर्वं मनोज्ञामनोज्ञरूपं सकलं भुञ्जीत=न तु मुञ्चेत् परित्यजेत् नावशेषयेदिति भावः || १ ||
४
मूलम् - सेज्जा निसीहियाए, समावन्नो य गोयरे ।
८
९ १० ११
अयावयट्ठा भुच्चाणं जइ तेणं न सथरे || २ ||
२०
२१
१२
૧૩ १४
तओ कारणमुप्पण्ण, भत्तपाणं गवेसए ।
१९
१५
१६
१७
१८
विहिणा पुव्वउत्तेण इमेणं उत्तरेण य || ३ ||
छाया - शय्यायां नैषेधिक्या, समापन्नश्च गोचरे ।
यावदर्थं भुक्त्वा, यदि तेन न संस्तरेत् ॥ २ ॥ ततः कारणे उत्पन्ने, भक्तपानं गवेषयेत् । विधिना पूर्वोक्तेन, अनेन उत्तरेण च ।। ३ ।।
-
सान्वयार्थ :- सेज्जा = वसति उपाश्रय में नीसीहियाए = आहार करनेके स्थान पर य = अथवा गोयरे = भिक्षाचरी में समावन्नो = प्राप्त हुआ मुनि अयावयट्ठा = जरूरी से कम अर्थात् थोड़ा भुच्चाणं = खाकर खालेके पर जइ = यदि अगर तेणं = उस अशनादिसे न संथरे = न संस्तरेत् अर्थात् संयमयात्राका निर्वाह के लिए पर्याप्त पूरा न हो तओ = तो कारणं = क्षुधा वेदनीय की शांति न होने रूप कारण के उप्पन्ने उत्पन्न होने पर साधु पुव्वउत्तेण = पूर्वोक्त "संपत्ते भिक्खकालम्मि" इत्यादिरूप विधी से य = तथा इमेणं = इस उत्तरेणं = आगे कहे जानेवाली "कालेण णिक्खमे भिक्खू" इत्यादि रूप विधिसे भत्तपाणं = आहार पानी गवेसए = गवेषे अर्थात् भिक्षा लेने के लिए जावे |२| ३ टीका- 'सेज्जा' इत्यादि, 'तओ' इत्यादि च । शय्यायां वसतौ, नैषेधिक्यां= निषदनस्थाने स्वाध्याय भूमिकायामित्यर्थः, गोचरे भिक्षाचर्यायां च वा समापन्नः सम्प्रातो मुनिः उपलब्धमन्नादिकम् अयावदर्थम् अपरिसमाप्तम् अल्पं क्षुधोपशमनानर्हमिहोनेसे मनोज्ञ गन्धवाले होते हैं, उन सबको समभाव से भोगवे || १||
'सेज्जा' इत्यादि, 'तओ' इत्यादि । उपाश्रयमें बैठनेके स्थान अर्थात् स्वाध्याय भूमिमें तथा गोचरीमें गए हुए मुनिको अल्प, अर्थात् क्षुधाकी शान्ति न होसकने योग्य अन्न आदि मिला हो और उससे संयमयात्राका निर्वाह न होसके, अर्थात् लाया हुआ आहार पर्याप्त न हो तो (દૂધપાક) આદિ, એલચી, લવીંગ, કેસર આદિથી મિશ્રિત હાવાથી મનેજ્ઞ ગંધવાળાં હાય छे, मे मधांने सभलावे लागवे. (१)
सेज्जा० छत्याहि, तथा तओ० इत्यादि उपाश्रयमां मेसवाना स्थानमा अर्थात् स्वाध्याયભૂમિમાં તથા ગાગ્રીમાં ગએલા મનને અલ્પ અર્થાત્ ક્ષુષાની શાન્તિ ન થઇ શકે અર્થાત્ લાવેલા આહાર પૂરતા ન હોય, તે એવુ કારણુ ઉત્પન્ન થતાં અર્થાત્ ક્ષુધાવેદનીય શાન્ત
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ઃ ૧
