________________
३२२
श्रोदशवैकालिकास्त्रे ण्यादिः पानभोजनं = पानं-पेयं तिलतण्डुलादिधावनजलम् भोजनं = भोज्यमन्नादिकम् आहरेत् = उपनयेत्-दद्यादित्यर्थः । तत्रायं विशेषः = उपनतेषु पानभोजनादिषु अकल्पिकं = कल्पितुमयोग्यमनेषणीयमित्यर्थः, न गृह्णीयात् == नाददीत, कल्पिकं = कल्प्यं निरवयं प्रतिगृहीयात् ॥२७॥ मूलम्-आहरंती सिया तत्थ, परिसाडिज्ज भोयणं ।
८ ११ १० १२ ९ दितियं पडियाइक्खे, न मे कप्पइ तारिसं ॥२८॥ छाया--आहरन्ती स्यात्तत्र, भोजनं परिशाटयेत् ।
ददतीं प्रत्याचक्षीत, न मे कल्पते तादृशम् ॥२८॥ सान्वयार्थः-और-आहरंती = आहार-पानी देती हुई वह-दात्री सिया = कदाचित् अगर तत्थ = वहां भोयणं = भोजन-पान परिसाडिज्ज = नीचे गिरावे तो दितियं = देती-हुई उस बाईसे (साधु) पडियाइक्खे = कहे कि तारिसं = इस प्रकारका आहार-पानी मे = मुझे न कप्पइ = नहीं कल्पता है ॥२८॥
टीका-'आहरंती०' इत्यादि । आहरन्ती = भिक्षामानीय ददती गृहिणी स्यात् = कदाचित् तत्र स्थाने भोजनम् = आहारं परिशाटयेत् = इतस्तो विकिरेत् जानुप्रमाणोच्चप्रदेशात् कणादिमात्रमपि, तदधःप्रदेशाच्च निरन्तरं पातयेदिति वृद्धः, तदा ददतीं पति भिक्षुः आचक्षीत-ब्रुवीत, तादृशम् = उक्तप्रकारकमन्नादिकं मे = मम न-कल्पते = नयुज्यते न ग्राह्यमिति भावः ।
पाकादिगृहकार्याणां प्रायः स्त्र्यधीनत्वेन तत्रोपस्थितिप्राधान्यात्तद्ग्रहणम् ।२८।
'तत्थ से' इत्यादि । गृहस्थके घरमें खड़े हुए साधु को गृहिणो (स्त्री) आदि तिल तण्डुल आदिका धोवन तथा अन्नादिक देवे तो उनमें से अकल्पनीय (अनेषणीय) पदार्थों का ग्रहण न करे, कल्पनीयका ग्रहण करे ।। २७ ।।
'आहरंती' इत्यादि । अशनादि देते समय दाता के हाथसे घुटनेसे ऊपरके प्रदेशसे यदि एक भी कण गिर जाय, अथवा घुटने से नोचेके प्रदेश से निरन्तर गिर रहा हो तो भिक्षु दाता से कहे कि ऐसा अन्नादिक मेरे लिए ग्राह्य नहीं है ।
तत्थ से प्रत्याहि. गृहस्थना घरमा मेरा साधुने गडि (सी) मह त तदुस (ચોખા) આદિનું ધાવણ તથા અનાદિક આપે તો એમાંથી એક૯૫નીય (અષણીય) પદાचीन अहए न ४२, ४८५नीयने अड रे. (२७)
आहरंतो० त्याहि. अशनाहिती मते हाताना डायमाथी धुनी ५२ना प्रह શથી જે એક પણ કણ પડી જાય, અથવા ઘુંટણથી નીચેના પ્રદેશથી નિરંતર પડી રહ્યું હોય તે ભિક્ષુ દાતાને કહે કે એવાં અશનાદિ મારે ગ્રાહ્ય નથી.
રસોઈનું કામ પ્રાય સ્ત્રીઓને અધીન રહે છે અને રસોઈમાં મુખ્યત્વે સ્ત્રી હાજર
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર: ૧