________________
३०६
१०
श्रीदशथैकालिकसूत्रे ब्रह्मचर्यादीनां पीटा= विराधना, चकारोऽप्यर्थे, नैतावत्येव हानिः किन्त्वन्याऽपोत्याहश्रामण्ये = चारित्रेऽपि संशयः = पालनीयतासन्देहो भवेत् तथाहि
"दुश्चरब्रह्मचर्यादेर्भविष्यति फलं न वा ? । चेन्न जाने कियत् कीदृक् , कदा वा तद्भविष्यति ॥१॥ तथाऽप्राप्तसुखप्राप्ति,-मुद्दिश्य विहितो मया ।।
उपस्थितसुखत्याग उचितः किं न वोचितः ॥२॥" इत्यादि । यद्वा-'चकारादत्र' काङ्क्षा-विचिकित्सा-भेदो-न्माद-दीर्घकालिकरोग-केवलि-प्रज्ञप्तधर्मभ्रशादयो दोषाः संगृह्यन्ते ॥१०॥
उपसंहरति—'तम्हा एयं' इत्यादि । मूलम् तम्हा एवं वियाणित्ता दोसं दुग्गइवड्डणं ।
वज्जए वेससामंत मुणी एगंतमस्सिए ॥११॥ छाया-तस्मादेतं विज्ञाय, दोषं दुर्गतिवर्द्धनम् ।।
वर्जयेद्वेशसामन्तं, मुनिरकान्तमाश्रितः ॥११॥ सान्वयार्थः–तम्हा-इसलिए दुग्गइवड्ढणं = दुर्गतिको बढानेवाले एयं = इस दोसं = दोषको वियाणित्ता-जानकर एगंतमस्सिए = मोक्षाभिलाषी मुणी-मुनि वेससाजाते हैं । यही एक हानी नहीं है किन्तु उसके श्रामण्य (चारित्र) में भी संदेह हो जाता है कि
"इस दुश्चरब्रह्मचर्य का फल मिलेगा या नहीं? यदि मिलेगा भी तो न जाने कितना मिलेगा, कैसा मिलेगा, और कब मिलेगा ? ॥ १॥
मैंने अप्राप्त सुखकी प्राप्तिके लिए प्राप्त सुखका त्याग कर दिया है सो यह-उचित किया है या अनुचित ? ॥२॥” इत्यादि ।
अथवा गाथामें आये हुए 'च' शब्दसे विषयसेवनकी आकांक्षा; संयमसे घृणा, भेद उन्माद दीर्घकालिक रोग और केवलीप्ररूपित धर्मसे भ्रष्टता आदि अनेक दोष समझ लेना चाहिये अर्थात् ऐसे अयोग्य स्थानोंमें गमन करने से पूर्वोक्त दोष होते हैं ॥ १० ॥ જેવા આદિ સંસર્ગથી સાધુના બ્રહ્મચર્ય આદિ તેમાં પીડા થઈ જાય છે, અર્થાત્ વ્રત દષિત થઈ જાય છેઆ એક જ હાનિ નથી પરંતુ એનાથી શ્રામશ્ય (ચારિત્ર) માં પણ સંદ ઉત્પન્ન થાય છે કે- “ આ દુશ્ચર બ્રહ્મચર્યનું ફળ મળશે કે નહિ ?, જે મળશે તો પણ શી ખબર કેટલુ મળશે, કેમ મળશે અને કયારે મળશે ? (૧). મેં અપ્રાપ્ત સુખની પ્રાપ્તિને માટે પ્રાપ્ત સુખને ત્યાગ કરી નાંખ્યો છે તે એ ઉચિત કર્યું છે કે અનુચિત ? (२)" त्याह
અથવા ગાથામાં આવેલા જ શબ્દથી વિષય–સેવનની આકાંક્ષા, સંયમથી ધૃણા, ભેદ, ઉન્માદ, દીર્ઘકાલિક રોગ અને કેવલી-પ્રરૂપિત ધર્મમાંથી ભ્રષ્ટતા આદિ અનેક દેશે સમજી લેવા. અર્થાત્ એવા અગ્ય સ્થાનમાં ગમન કરવાથી એ પ્રકારના દેષ થાય છે. (૧૦)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
