________________
२७४
श्रीदशवैकालिकस्त्रे घातिकर्मक्षयजनितफलं प्रदर्शयितुमुक्रमते-'जया धुणइ' इत्यादि । मूलम्-जया धुणइ कम्मरयं अबोहिकलुसंकडं ।
तया सव्वत्तगं नाणं दंसणं चाभिगच्छइ ॥२१॥ छाया—यदा धुनाति कर्मरजोऽबोधिकलुषकृतम् ।
तदा सर्वत्रगं ज्ञानं, दर्शनं चाभिगच्छति ॥२१॥ सान्वयार्थ:-जया अब अबोहिकलसंकडं-आत्माके मिथ्यात्वपरिणामद्वारा उपाजित किये हुए कम्मरप-कर्मरूपी रजको धुणइ-घटा देता है, तया तब सव्वत्तगं-सब जगह जानाले-सब पदार्थों को जाननेवाले नाणं-ज्ञानको च-और दसणं-दर्शनको अभिगच्छके प्राप्त करता है ॥२१॥
टीका-यदाऽबोधिकलुषकृतं कर्मरजो धुनाति तदा सर्वत्रग-सर्वत्र गच्छति-न्याजीवीति सर्वत्रग-सकललोकव्यापि तत्, ज्ञान-ज्ञायन्ते-परिच्छिद्यन्ते द्रव्य-गुण-पर्यायादयोऽनेनेति ज्ञानं केवलज्ञानमित्यर्थस्तत्, दर्शनं दृश्यन्ते साक्षात्कियन्ते द्रव्यादयो येनेति दर्शनम् केवलदर्शनमित्यर्थस्तत् । “सामान्यार्थावबोधो दर्शन, विशेषार्थावबोधो ज्ञान" -मित्युभयोर्भेदः, तथाहि
"जं सामण्णग्गहण दंसणमेय नाणं" इति, चः समुच्चये, अभिगच्छतिकर्मजनितसकलाऽऽवरणाभावादतिशयेन सम्प्राप्नोति सयोगिकेवलिगुणस्थानमारोहतीत्यर्थः ॥२१॥
घातिकर्मोंके क्षय होनेसे उत्पन्न होनेवाला फल बतलाते हैं-'जया धुणह' इत्यादि ।
जब साधु मिथ्यात्वरूपी पापसे उत्पन्न हुए कर्मरजको नष्ट कर देते हैं तब समस्त लोकाकाश और अलोकाकाशमें व्यापी द्रव्य पर्यायोंको जाननेवाला केवलज्ञान तथा केबलदर्शन प्राप्त होता है । पदार्थों का सामान्य ज्ञान होना दर्शन है और विशेष ज्ञान होना ज्ञान है, वही दोनोंमें भेद है, कहाभी है
"सामान्यका ग्रहण होना दर्शन है और विशेष का ग्रहण होना ज्ञान है।"
कर्मोंसे उत्पन्न हुए समस्त आवरणों के अभावसे इन दोनों (ज्ञानदर्शन) को प्राप्त करते हैं ॥२१॥
पातानि। क्षय याथी पनि थना३३ पताव छ-जया धुणइत्यादि.
જ્યારે સાધુ મિથ્યાત્વરૂપી પાપથી ઉત્પન્ન થએલી કમરજને નષ્ટ કરી નાખે છે, ત્યારે સમસ્ત કાકાશે અને અલકાકાશમાં વ્યાપેલા દ્રવ્ય પર્યાને જાણવાવાળું કેવળજ્ઞાન તથા કેવળદર્શન પ્રાપ્ત થાય છે. પદાર્થોનું સામાન્ય જ્ઞાન થવું એ દર્શન છે અને વિશેષ જ્ઞાન થવું તે જ્ઞાન છે એ બેઉમાં ભેદ છે. કહ્યું છે કે
સામાન્યનું ગ્રહણ થવું દર્શન છે. અને વિશેષનું ગ્રહણ થવું એ જ્ઞાન છે.”
કાથી ઉત્પન્ન થએલાં સર્વ આવરણના અભાવથી એ બેઉ (જ્ઞાન-દર્શન) ને પ્રાપ્ત अरे छ, (२१)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
