________________
૨૨
श्रीदशवैकालिकसूत्रे "तओ ठाणाई देवेवीहेज्जा तं जहा-(१) माणुसंभवं, (२) आरिए खेते जम्म (३) सुकुलपच्चायाति ।" इति ।
उत्तराध्ययनसूत्रे त्रयोदशाध्ययने पुण्यसंग्रहस्य परमावश्यकता प्रतिपादिता, तथाहि'इह जीविए राय ! असासयम्मि, धणियं तु पुण्णाई अकुब्वमाणे ।
से सोयइ मच्चुमुहोवणीए, धम्मं अकाऊण परम्मि लोए ॥२१॥"
किश्चागमे साधुप्रभृतये आहारोपकरणादिवितरणलक्षणस्य पुण्यस्य कर्तव्यत्वेनोपदिष्टतयाऽऽगमप्रमाणेनोपादेयत्वसिद्धिः, तथा चागमः
" नवबिहे पुण्णे पण्णत्ते, तं जहा-(१) अन्नपुण्णे, (२) पाणपुण्णे, (३) वत्थपुण्णे, (४) लेणपुण्णे, (५) सयणपुण्णे, (६) मण पुण्णे, (७) वयपुण्णे, (८) कायपुण्णे, (९) नमोकारपुण्णे" इति ।
"इन तीन बोलोकी देव भी अभिलाषा रखते हैं-(१)मनुष्य-भव,(२)आर्यक्षेत्रमें जन्म (३) सुकुलकी प्राप्ति"।
___ उत्तराध्ययनके तेरहवें अध्ययनमें पुण्यके संग्रह करनेकी अत्यन्त आवश्कता प्रतिपादन की है
"हे राजन् ! इस नश्वर जीवनमें पुण्य और धर्म न करनेवाले इहलोक पर लोकमें मृत्युके मुखमें गये हुए शोच करते हैं।"
आगममें साधु आदिके लिए आहार-उपकरण आदिका दान करने रूप पुण्य कर्त्तव्य · माना है । आगममें कहा है कि --
"पुण्य नव प्रकारका है वह इस प्रकार (१)अन्न पुण्य (२) पान-पुण्य' (३) वस्त्र पुण्य गन्म, (3) सुगनी प्रास्त."
ઉત્તરાધ્યયનના તેરમા અધ્યયનમાં પુણ્યને સંગ્રહ કરવાની અત્યંત આવશ્યકતા પ્રતિપાદન વરવામાં આવી છે
હે રાજન ! આ નશ્વર જીવનમાં પુણ્ય અને ધર્મ ન કરનારા ઈહલોક પરલેકમાં મૃત્યુના મુખમાં ગયેલા શાચ કરે છે.”
આગમમાં સાધુ આદિને માટે આહાર-ઉપકરણ આદિનું દાન કરવારૂપ પુણ્યને કર્તવ્ય માન્યું છે. આગમમાં કહ્યું છે કે___ "पुष्य नप प्रार्नु छे ते ॥ प्रमाणे-(१) अन्न पुथ्य, (२) पान-पुण्य, (3)
३ त्रीणी स्थानानि देवा अपीहेरन् तद्यथा-(१) मानुष्यं भवम् (२) आर्य क्षेत्रे जन्म, (३) सुकुलप्रत्यायातिम् । छाया-इह जीविते राजन् ! अशाश्वते, अधिकं तु पुण्यान्यकुर्वाणः।
स शोचति मृत्यु मुखोपनीतः, धर्ममकृत्वा परस्मिन् लोके ॥१॥ छाया-नवविधं पुण्य प्राप्तं, तद्यथा-(१) अन्नपुण्यम् , (२) पानपुण्यम् , (३) वस्त्रपुण्यम् (४) लयनपुण्यम् , (५) शयनपुण्यम् . (६) मनः पुण्यम् , (७) वचः पुण्यम् , (८) कायपुण्यम् , (९) नमस्कारपुण्यम् । इति ।
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
