________________
श्रीदशवकालिकसूत्रे परिणामस्तस्मात् । भयात्-भयं-भयमोहनीयप्रक्रत्युदयेनोद्वेगाऽऽवेदको विकारविशेषस्तस्मात् हासात्-हास:-हास्यमोहनोयप्रकृत्युदयेन वागादिविकृत्या कपोलयुगलोल्लासनलोचनसंकोचन-दशनप्रकाशन-सहकृतसशब्दप्राय-वदनव्यादानादिलक्षणश्चेतो विकाशस्तस्मात् । नैव स्वयं मृषा-मिथ्या वदामि, नैवान्म॒षा वादयामि, मृपा वदतोऽप्यन्यान्न समनुजानामीत्यादि पूर्ववत् ॥ ९ ॥ (२)
सत्यपरिपालनं चाऽदत्तादान-(चौर्य)-परित्यागपूर्वकं कत्तु सुशकमिति तदनन्तरमदत्तादानविरमणसञकं तृतीयं महाव्रतमाह-'अहावरे तच्चे ' इत्यादि।
मूलम्-अहावरे तच्चे भंते ! महब्बए अदिन्नादाणाओ वेरमण, सव्वं भंते ? आदिन्नादाणं पच्चक्खामि से गामे वा नगरे वा रन्ने वा अप्पं वा बहु वा अणुं वा थूल वा चित्तमंतं वा अचित्तमंतं वा नेव सयं अदिन्नं गिहिज्जा नेवन्नेहिं अदिन्नं गिण्हाविज्जा अदि नं गिण्हंतेवि अन्ने न समणुजाणिज्जा जावज्जीवाए तिविहं ति विहेणं मणेणं वायाए कारण न करेमि, न कारवेमि,करंतंपि अन्नं न समणुजाणामि । तस्स भंते ? पडिक्कमामि निंदामि गरिहामि अप्पाणं वासिरामि । तच्चे भंत !महव्वए उवढिओभि सयाओ अ दिन्नादाणाओ वेरमणं ॥१०॥
लोभ प्रकृतिके उदयसे द्रव्य आदिको अभिलाषारूप जीवके वैभाविक भावको लोभ कहते हैं, भय-मोहनीयके उदयसे उद्वेगको उत्पन्न करनेवाला विकार भय कहलाता है।
हास्य-मोहनीयके उदयसे वचनों की विकृतिके साथ गाल फुलाकर आँखे कुछ २ मूंदकर दाँत निकालकर 'ही-ही' शब्द करके मुखको प्रफुल्लित करना हास्य कहलाता है ।
इन सब कारणोंसे मृषावाद होता है । मैं इन कारणोंके वश होकर न स्वयं मृषा बोलूंगा, न दूसरोंसे बोलाऊँगा, न किसी मृषा बोलते हुएका भला जानूँगा (२) ॥९॥
લભ-પ્રકૃતિના ઉદયે કરીને દ્રવ્ય આદિની અભિલાષારૂપ જીવના વૈભાવિકભાવને લેભ કહે છે.
ભય-મોહનીયના ઉદયથી ઉદ્વેગને ઉત્પન્ન કરવાવાળો વિકાર ભય કહેવાય છે.
હાસ્ય – મેહનીયન ઉદયથી વચનની વિકૃતિની સાથે ગાલ ફુલાવીને આંખે કાંઈક મીંચીને દાંત કાઢીને “હી–હી’ શબ્દ કરીને મુખને પ્રકુલિત કરવું એ હાસ્ય કહેવાય છે.
એ સર્વ કારણથી મૃષાવાદ ઉત્પન્ન થાય છે. હું એ કારણેને વશ થઈને નહીં સ્વયં भूषा (पू) मा, नही भी पासे घायु, ३ नही भृषा शासनाने मा . (२)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
