Page Text
________________
अध्ययन ४ स्०१ भगवच्छदार्थः द्रक्षणप्रज्ञासमुत्था वा कोतिः (३) वैराग्यम् = क्रोधादिकषायनिग्रहलक्षणम् (४) मुक्तिः = सकलकर्मक्षयलक्षणो मोक्षः (५), रूपम् = सुरासुरनरहृदयहारि सौन्दर्यम् (६) वीर्यम् = अन्तरायान्तजन्यमनन्तसामर्थ्यम् (७) श्रीः = घातिककर्मपटलविघटनज नितानन्तचतुष्टयलक्ष्मीः (८), धर्मः = अपवर्गद्वारकपाटोद्घाटनसाधनम्, श्रुतादिरूपो यथाख्यातचारित्ररूपो वा (९), ऐश्वर्य-त्रैलोक्याधिपत्यं (१०) चाऽस्यास्तीति भगवान् तेन तथोक्तेन, एवम् ='धम्मो मंगलमुक्कि' मित्याचारभ्य 'तायिणो परिनिव्वुडे' इत्यन्तं यावत् पूर्वोपदिष्टरूपेण, आख्यातम् परस्परासङ्कीर्णतया कथितम्, प्रवचने, मेमया श्रुतम् = श्र -वणगोचरीकृतम्। खलु शब्दो वाक्यालङ्कारे । इह = अस्मिन् प्रवचने, षड्जीवनिकायाना -माध्ययनम् = षद च ते पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतित्रसलक्षणा जीवाश्चेति षड्जीवास्तेषां निकायः = समूहः प्रतिपाद्यत्वेनाऽस्ति यस्यामागमपद्धतौ सा 'षड्जीबनिकाया तमाम यस्य तच्च तदध्ययनं चेति' षड्जीवनिकायानामाध्ययनम् 'अस्ती' -तिशेषः । वाली या संसारकी रक्षा करनेवाले अलौकिक ज्ञान से उत्पन्न होनेवाली कोत्ति, (४) क्रोध आदि कषायोंका सर्वथा निग्रहरूप वैराग्य, (५) समस्त कर्मोका क्षयस्वरूप मोक्ष, (६) सुर-असुर और नरोंके अन्तःकरणको हर लेनेवाला सौन्दर्य, (७) अन्तराय कर्मके नाशसे उत्पन्न होनेवाला अनन्त बल, (८) घातिया कर्मरूपी पटलके हट जानेसे प्रादुर्भूत होनेवाली अनन्त-चतुष्टय लक्ष्मी, (९) मोक्षके द्वारको खोलनेका साधन श्रुत--चारित्र-यथाख्यातचरित्ररूप धर्म, (१०) तीन लोकका आधिपत्य रूप ऐश्वर्य ।
ये सब भगशब्दके अर्थ जिनमें पाये जाते हैं उन्हें भगवान् कहते हैं । हे आयुष्मन् ! 'धम्मो मंगलमुक्किट्ठ' से लेकर 'तायिणो परिनिव्वुडे' तक सब भगवानने ही कहा है और मैंने અનુપમ-મહિમા, (૩) વિવિધ પ્રકારના અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ પરીષાને સહન કરવાથી ઉત્પન્ન થનારી અથવા જગતની રક્ષા કરનારા અલૌકિક જ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થનારી કી, (૪) ક્રોધ આદિ કષાયેના સર્વથા નિગ્રહરૂપ વૈરાગ્ય, (૫) બધાં કર્મોના ક્ષય-સ્વરૂપ મોક્ષ, (૬) સુર અસુર અને નરેના અંતઃકરણને હરનારૂં સૌદર્ય, (૭) અંતરાય કર્મના નાશથી ઉત્પन्न थना मनात म. (८) पाती-भ-३पी ५३ ही पाथी पन्न थनारी अनत ચતુષ્ટય લકમી, (મોક્ષના દ્વાર ખોલવાના સાધન શ્રત–ચારિત્ર-વધાખ્યાત-ચારિત્ર-રૂપ ધર્મ (૧૦) ત્રણ લોકના આધિપત્ય-રૂપ એશ્વર્ય
આ બધા ભગ શબ્દના અર્થો જેનામાં મળી આવે છે તેને ભગવાન કહે છે. હે आयुभन् ! धम्मो मंगलमुक्किट्ठ थी बने तायिणो परिनिम्बुड़े सुधी मधु भगवान
१ सूत्रे 'छज्जोवणिया' इति पदं 'स्वराद्यस्य' (४४॥६२ इति निकायाघटकयकारस्य लोपे, 'काग-च-ज-त-द-पय-वां प्रायो लुक' इति ककारलोपे कृते 'नि+आ+आ+' इति स्थिते 'सवर्णे दीर्घः' (१।२।७) इति 'द्वयोराकारयोः स्थाने दीर्धेकादेशे 'अवर्णी यश्रुतिः, इति यकार श्रुत्या णत्वेन च सिद्धम् ।
२०
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
| SR No. | 006367 |
| Book Title | Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 480 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 27 MB |