SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 192
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ श्रीदशवैकालिकस्ने ____ सान्वयार्थः-आउसं हे अयुष्मन् शिष्य ! तेणं = उस भगवा = भगवान ने एवं = ऐसा अक्खायं = कहा है, मे = मैंने सुयं = सुना है इह = यहां इस प्रवचन मे खलु निश्चय करके छज्जीवणियानामज्झयणं-षड्जोव निकाय नामक अध्ययन हैं, (वह) समणेणं - श्रमण भगवया = भगवान् कासवेणं = कश्यपगोत्रीय महावीरेणं = महावीरने पवेइया = प्रवेदितकी है, सुअक्खाया= सम्यक् प्रकारसे कही है, सुपन्नता = सम्यक्तया बताई है धम्मपन्नत्ती = धर्मप्रज्ञप्ति (नामक) यह) अज्झयणं = अध्ययन मे = मुझे अहिज्जिउं पढ़ने को सेयं = कल्याणकारी हैं अर्थात् भगवान महावीर द्वारा प्ररूपित इस अध्ययनका अध्ययन करना मुझे कल्याणकारी है ॥ १ ॥ टोका-एति = गच्छतीत्यायुः = संयमलक्षणं नीरूज दीर्घ वा जीवितस्यास्तीत्यायुष्मान् तत्सम्वुद्धौ हे आयुष्मन् ! गुणवच्छिष्यामन्त्रणमेतत् । अनेन धर्माचरणे प्राधान्येनायुषोऽपेक्षा विद्यते इति सूचितम् । तेन = लोकत्रयप्रसिद्धन, यद्वा 'आउसंतेणं' इत्येकपदस्य 'आजुपमाणेन' इति संस्कृतं तस्य मयेत्यनेन सम्बधः तथा च आङति मर्यादायाम् आ = शस्त्रश्रवणमर्यादया जुषमाणेन = गुरून् सेवमानेन मयेत्यर्थः ।विधिमन्तरेण हि श्रवणे शास्त्ररहस्यं श्रोतुरधोमुखकुम्भस्येव न किञ्चदप्यन्तः प्रविशति । 'आजुषमाणेने -ति विशेणेन गुरुमाराध्य शिक्षां लब्धवतः शिष्यस्य शास्त्राध्ययनं सफलीभवतीति धोतितम् । अथवा 'आउसंतेणं 'इत्यस्य' आवसता 'इति संस्कृतम् ,तस्यापि ' मये ' त्यनेनैव सम्बन्धः,आङ् प्राग्वन्मर्यादार्थकस्तथाच = आ = शिष्योचितमर्यादया वसता भगवदन्ति के निवासं कुर्वता मयेत्यर्थः । अनेन शिष्यस्य गुरुकुलनिवासः सूचितः। _भगवता = भगः = ज्ञानं सकलपदार्थविषयकम् (१), माहात्म्यम् अनुपममहनीयमहिमसम्पन्नत्वम् (२), यशः = विविधानुकूलप्रतिकूलपरीषहोपसर्गसहनसमुद्भूता जगएक पद है, इसकी छाया 'आजुषमाणेन' होतो है, अर्थात् गुरुकी सेवा करनेवाले मैंने, इस पदसे गुरुकी सेवा करके सीखनेसे ही शास्त्रका अध्ययन सफल होता है, यह सूचित होता है (२), 'आवसता' ऐसी भी छाया होती है, अर्थात् शिष्यके योग्य मर्यादा-पूर्वक भगवानके समीप रहनेवाले मैंने (सुना), इस पदसे गुरुकुलमें निवास करना सूचित किया गया है। यहां 'भग' शब्दके दश अर्थ हैं-(१) समस्त पदार्थीको विषय करनेवाला ज्ञान, (२) अनुपम-महिमा, (३) विविध प्रकारके अनुकूल और प्रतिकूल परीषहोंको सहन करनेसे उत्पन्न होनेઅર્થાત ગુરૂની સેવા કરનાર એ મેં, ઓ પદથી ગુરૂની સેવા કરીને શીખવાથી જ શાસ્ત્રનું अध्ययन स थाय छ' से सूयित थाय छे (२), आवसता मेवी ५५ छाया थाय छे. અર્થાત શિષ્યને યોગ્ય મર્યાદાપૂર્વક ભગવાનનની સમીપે રહેનારી એવા મેં (સાંભળ્યું) એ પદથી ગુરૂકુળમાં નિવાસ કરવાનું સૂચન કરેલું છે. मी भग' मन। इस अर्थ छ (१) मा पहा विषय ४२वावा ज्ञान, (२) શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
SR No.006367
Book TitleAgam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1974
Total Pages480
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size27 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy