________________
॥ अथ तृतीयमध्ययनम् ॥
द्वितीयेऽध्ययने 'साधुना धृतिः सन्धारणीया' इत्युक्तं, सा चाऽऽचारे न त्वनाचारे इति, तस्मादस्मिन् क्षुल्लकाचारकथा' ऽऽख्ये तृतीयेऽध्ययनेऽनाचारस्वरूपनिरूपण पुरस्सरं साधूनामाचारः प्रदर्श्यते, तत्रेदमादिमं सूत्रम् - - 'संजमे० ' इत्यादि ।
२
३
१
४
मूलम् - संजमे सुट्ठिअप्पाणं विप्पमुक्काण ताइणं ।
५
९
६
तेसि-मेयमणाइन्नं निगंधाण महेसणं ॥१॥
छाया - संयमे सुस्थितात्मनां विप्रमुक्तानां त्रायिणाम् । तेषामेतदनाचीर्ण निर्ग्रन्थानां महर्षीणाम् ॥ १ ॥
सान्वयार्थ:-संजमे = संयममें सुद्विअप्पाणं = भलीभांति स्थिर आत्मावाले विप्पमुक्काण= शरीर आदिकी ममता से रहित ताइणं = षट्कायजीवोंके रक्षक तेसिं= उन निग्गंथाण= परिग्रहरहित महेसिणं = महर्षियोंके एयं = यह आगे कहे जानेवाले बावन अणाइन्नं - अनाचीर्ण हैं । अर्थात् महर्षियों ने इनका आचरण नहीं किया है अतः ये अनाचीर्ण-आचरण करने योग्य नहीं हैं ॥ १ ॥
टीका—संयमे = पञ्चास्रवविरमणेन्द्रियपञ्चकनिग्रह - कषायचतुष्टयजय - दण्डत्रय विरतिलक्षणे, सुस्थितात्मनाम् = निश्चलात्मनाम् तेषां = सुप्रसिद्धानां प्रसिद्धार्थकोऽत्र तच्छन्दः, तीसरा अध्ययन
"
दूसरे अध्ययनमें यह निरूपण किया गया है कि साधुको धीरता (दृढ़ता ) धारण करना चाहिये, वह धीरता आचारमें होनी चाहिये अनाचार में नहीं, इसलिए 'क्षुल्लका चारकथा' नामक इस तीसरे अध्ययनमें अनाचार के निरूपणपूर्वक मुनिओंके आचारका निरूपण किया जाता है - 'संजमे सुट्ठि ० ' इत्यादि ।
संयममें भलीभाँति स्थित, संसारसे मुक्त, स्व-पर- उभयका त्राण ( रक्षण) करनेवाले अर्थात् प्रत्येकबुद्ध - स्व-अपनी आत्मा के त्राता; तीर्थंकर - परके त्राता और स्थविर - उभय અધ્યયન ત્રીજી
બીજા અધ્યયનમાં એ નિરૂપણ કરવામાં આવ્યુ' હતું કે-સાધુએ શ્રીશ્તા (દૃઢતા) ધારણ કરવી જોઈએ, એ ધીરતા આાચારમાં હોવી જોઈએ. અનાચારમાં નહિ; તેથી ‘ક્ષુલ્લકાચારકથા' નામક આ ત્રીજા અધ્યયનમાં અનાચારના નિરૂપણપૂર્વક મુનિએના આચારનું નિરૂપણ वामां आवे छे -संजमे सुट्ठि इत्यादि.
८
સયમમાં સારી રીતે સ્થિત, સ’સારથી મુક્ત, સ્વ પર ઉભયનું ત્રાણુ (રક્ષણ) કરનાર अर्थात् प्रत्येभ्युद्ध-स्व.पोताना आत्माना त्राती, तीर्थ ४२ - परना त्राता, मने स्थविर
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ઃ ૧
