________________
मुनिहर्षिणी टीका अ.५ चित्तसमाधिस्थानवर्णनम् भावान् ज्ञातुम्, ८ केवलज्ञानं वा तस्याऽसमुत्पन्नपूर्व समुत्पद्येत, केवलकल्पं लोकालोकं ज्ञातुम्, ९ केवलदर्शनं वा तस्याऽसमुत्पन्नपूर्व समुत्पद्येत, केवलकल्पं लोकालोकं द्रष्टुम्, १० केवलमरणं वा तस्याऽसमुत्पन्नपूर्व समुत्पद्येत, सर्वदुःखप्रहाणाय ॥ सू० ४ ॥
प्रथमसमाधिस्थाने धर्मचिन्ताटीका-'धम्मचिन्ते'-इत्यादि । १ तस्य-अधिगतगणिसम्पदष्टकस्य मुनेः सर्व-सर्वज्ञप्रणीतं निःशेषं धर्म-धर्मपदार्थ जीवाजीवादिवस्वरूपं ज्ञातुम्-अवबोद्धम् असमुत्पन्नपूर्वा=अभूतपूर्वा प्रागननुभूतेत्यर्थः धर्मचिन्ता-धर्माः जीवाजीवादिद्रव्याणामनुयोगोत्पादादिस्वभावास्तेषामनुचिन्तनम् , ' इमे नित्या आहोस्विद्अनित्याः ? रूपिणोऽरूपिणो वा ?' इत्यादिरूपं, 'सर्वेषु धर्मेपु-निर्दोषत्वात् जिनधर्मः श्रेयस्करः' इत्येतद्रूपं वा समुत्पद्येत-जायेत । २ द्वितीये-स्वप्नदर्शनम्सुप्तजाग्रदवस्थायां स्वप्नो जायते, स्वप्नो हि दृष्टश्रुतादेः कस्यापि पदार्थस्या
अब उन दश चित्तसमाधिस्थानों को सूत्रकार कहते हैं"धम्मचिंता" इत्यादि।
प्रथम समाधिस्थान में धर्म चिंता-धर्म की विचारणा उत्पन्न होती है। जिन्होने आठ प्रकार की गणिसम्पदा प्राप्त की है, ऐसे मुनियों को, सर्वज्ञप्रणीत सम्पूर्ण धर्म-जीव अजीव आदि के स्वरूप जानने के लिये प्रथम नहीं अनुभव किया हुवा जीव अजीव आदि द्रव्यों का अनुयोग और उत्पाद आदि स्वभाव वाले धर्मों का चिन्तन, "ये नित्य हैं ? अथवा अनित्य हैं ? ये रूपी हैं अथवा अरूपी ?" इत्यादि स्वरूपचिन्तन अथवा “ समस्त धर्म में जिनधर्म श्रेयस्कर है क्यों कि जिनधर्म निर्दोष है" ऐसा चिन्तन उत्पन्न होता है २ द्वितीय समाधिस्थान में-स्वप्नदर्शन होता है, स्वप्न, सुप्त और जाग्रत
व ते ४५ वित्तसमाधि स्थानने सूत्र।२ ४ छ- 'धम्मचिंता' त्यादि.
પ્રથમ સમાધિસ્થાનમાં ધર્મચિંતા–ધર્મની વિચારણું ઉત્પન્ન થાય છે. જેઓએ આઠ પ્રકારની ગણિસર્પદ પ્રાપ્ત કરી હોય એવા મુનિઓને, સર્વજ્ઞ-પ્રણીત સંપૂર્ણ ધર્મ-જીવ–અજીવ આદિનું સ્વરૂપ જાણવા માટે પ્રથમ ન અનુભવેલ જીવ–અજીવ આદિ દ્રવ્યને અનુયાગ અને ઉત્પાદ આદિ સ્વભાવવાળા ધર્મોનું ચિન્તન-“આ નિત્ય છે? અથવા અનિત્ય છે? આ રૂપી છે? અથવા અરૂપી છે? ઈત્યાદિ-સ્વરૂમચિન્તન અથવા” સમસ્ત ધર્મમાં જિનધર્મ શ્રેયસ્કર છે કેમકે જિનધર્મ નિર્દોષ છે” એમ ચિન્તન ઉત્પન્ન થાય છે. (૨) બીજા સમાધિસ્થાનમાં સ્વપ્નદર્શન થાય છે. સ્વપ્નસુસ્ત
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
