________________
८२
दशाश्रुतस्कन्धसूत्रे छाया-अथ का सा शरीरसम्पत् ? शरीरसम्पच्चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-- आरोह-परिणाहसम्पन्नतापि भवति । अनवत्राप्यशरीरता, स्थिरसंहननता, बहुप्रतिपूर्णेन्द्रियताऽपि भवति । सैषा शरीरसम्पत् ॥ मू० ३ ॥
टीका-' से किं तं' इत्यादि । अथ प्रस्तुता सा-पूर्वोक्ता शरीरसम्पत् का=कि स्वरूपा ? तत्राह-शरीरसम्पत् चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा--१ आरोहपरिणाह-सम्पन्नता-आरोहः उचितध्ये परिणाहो उचितविस्तारस्ताभ्यां सम्पन्नः= समन्वितः, तद्भावस्तत्ता । २ अनवत्राप्यशरीरता--अवत्राप्यम्-लज्जनीयम् अङ्गहीनत्वकुरूपत्वादिभिघृणाहास्यादिजनकं शरीरं यस्य सो ऽवत्राप्यशरीरः, न-अवत्राप्यशरीरोऽनवत्राप्यशरीरः अलज्जनीयाङ्गस्त-द्भावस्तत्ता । सुन्दराकृतिमानेव आचार्यपदयोग्यो भवतीत्यर्थः, 'यत्राकृतिस्तत्र गुणा वसन्ति' इति नीतिरपि श्रूयते । ३ स्थिरसंहननता-स्थिरं-दृढं संहननं वज्रऋषभनाराचादिलक्षणः शरीरास्थिसंचयो यस्य स तथा, तद्भावस्तत्ता । बलवच्छरीर एवोपदेशादिना गच्छनिर्वाहको भवतीति तात्पर्यम् ।
शरीरसम्पदा वाले ही श्रुतवान् होते हैं, अतः शरीरसम्पदा कहते हैं
___ " से किं तं सरीर०" इत्यादि । (१) आरोहपरिणाहसम्पन्नता (२) अनवत्राप्यशरीरता, (३) स्थिरसंहननता, (४) बहुप्रतिपूर्णेन्द्रियता। इस प्रकार से चार प्रकार की शरीरसम्पत् होती है । १ आरोहपरिणाहसम्पन्नता - उचित लम्बाई और चौडाई को आरोह - परिणाह कहते हैं, उससे युक्त होना। २ अनवत्राप्यशरीरता-अङ्गहीन, कुरूप, धृणाजनक और हास्यकारक शरीर जिसका है उसको अवत्राप्यशरीर
और उससे अतिरिक्त को अनवत्राप्यशरीर कहते हैं। ऐसा होना अर्थात् सुन्दर आकृतिका होना । सुन्दर आकृतिवाला ही आचार्यपद
શરીરસસ્પદાવાળાજ મૃતવાન હોય છે. તેથી શરીરસસ્પદા કહે છે – 'से कि तं सरीर०' छत्याहि.
(१) आरोहपरिणाहसम्पन्नता (२) अनवत्राप्यशरीरता (३) स्थिरसंहननता, (४) बहुप्रतिपूर्णन्द्रियता, मे प्रा३ या तनी शरी२२सम्पत् थाय छे. १ आरोहपरिणाहसम्पन्नता थित तथा पापा ने मारा-परिणाड छ तेथी युत डा ते. २ अनवत्राप्यशरीरता मगहीन, ४३५, ४ मने - સ્વકારક શરીર જેનું હોય તેને અવત્રાશરીર તથા તેનાથી ઉલટું હોય તે અનવત્રાખશરીર કહેવાય છે. એવું હોવું અર્થાત્ સુંદર આકૃતિવાળા હોવું. સુંદર આકૃતિવાળા જ
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
