________________
३ पुष्पितासूत्र
समाराधनेऽनादरः कृतः कदाचित् अभिग्रहाच गृहीता अपि न सम्यक् पालिताः, विभूषार्थमङ्गपादक्षालनादि च कृतम् इत्यादिरूपेण व्रतविराधना कृता, सा च न गुरुसमीपे समालोचिता, इत्युक्तरूपेणानालोचितातिचारः सन् कृतानशनोऽपि अर्धमासिक्यां संलेखनायामनशनया त्रिंशद् भक्तानि छत्वा कालावसरे कालं कृत्वा = मृत्वा चन्द्रावतंसके विमाने उपपातसभायां देवशयनीये - देवशय्यायां देवदूष्यान्तरिते देवदूष्यवस्त्राच्छादितेऽयं चन्द्रो ज्योतिरिन्द्रतयोपपन्नः- समुदपद्यत - तस्य ज्योतिर्देवे जन्म जातमित्यर्थः । निक्षेपो= निगमनम् । शेषं सुगमम् ॥ २ ॥
॥ इति प्रथममध्ययनं समाप्तम् ॥ १ ॥
२६४
कभी ईर्या आदि समितियोंके आराधनमें प्रमाद करना कभी अभिग्रह लेना किन्तु सम्यक् नहीं पालना तथा विभूषाके लिये शरीर चरण आदिका क्षालन करना, आदि २ उत्तरगुण विषयक विराधना देशविराधना है । अङ्गति अनगारने मूल गुणकी विराधना नहीं की, किन्तु उत्तरगुणकी विराधनाकर आलोचना नहीं की । इसलिये यह ज्योतिषी देव हुआ ।
गोतम स्वामी पूछते हैं—
हे भदन्त ! ज्योतिषियोंके इन्द्र, ज्योतिषियोंके राजा चन्द्रकी स्थिति कितने कालकी है ?
પાણી લેવા, કાર્દવાર ઇર્ષ્યા વગેરે સમિતિઓના આરાધનમાં પ્રમાદ કરવા, કાઇવાર અભિગ્રહ લેવા પરંતુ સમ્યક્ ( સારી રીતે) ન પાળવા, તથા વિભૂષા માટે શરીર ચરણુ આફ્રિ ધાવાં આદિ આફ્રિ ઉત્તરગુણ વિષયક વિરાધના દેશિવરાધના છે. અગતિ અનગારે મૂલ ગુણની વિરાધના કરી નહાતી પણ ઉત્તર ગુણની વિરાધના કરી આલેચના કરી નહાતી તે માટે તે જ્યાતિષી દેવ થયા.
ગૌતમ સ્વામી પૂછે છે—
હ ભદન્ત ! જ્યાતિષાના ઇન્દ્ર જ્યાતિષાના રાજા ચન્દ્રની સ્થિતિ કેટલા કાલની છે?
શ્રી નિરયાવલિકા સૂત્ર
