________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू०, ११ चन्द्रमण्डलसंख्यादिनिरूपणम् १५५ मण्डलान्तरै श्चतुर्भािजन लब्धानि भवन्ति पञ्चत्रिंशत ३५ योजनानि, उद्धरितस्य योजनराशेरेकषष्टया गुगने मूलराशि संबन्ध्येकषष्टिभागप्रक्षेपे च जातमष्टाविंशत्यधिक चतु: शतम् ४२८, एषां चतुर्दशभिर्भाजने आगतः अंशराशिः त्रिंशत् ३० शेषा अष्टौं, तेषां चतुदेशभिर्भागस्यासंभवात्, लाघवार्थ द्वाभ्यामपवर्तने जाते भाज्यभाजकराश्योः इति सर्व मनवमिति मण्डलक्षेत्रप्ररूपणाद्वारं द्वितीयं समाप्तम् ॥
सम्प्रति-तृतीयं मण्डलान्तरप्ररूपणाद्वारं दर्शयितुं प्रश्नयनाह-'चंदमंडलस्स गं' इत्यादि, 'चंदमंडलस्स णं भंते ! चंदमंडलस्स' चन्द्रमण्डलस्य खलु भदन्त ! चन्द्रमण्डलस्य, हे भदन्त ! एकं चन्द्रमण्डलमपेक्ष्यापरस्य चन्द्रमण्डलस्येत्यर्थः 'केवइयाए अबाहाए अंतरे पन्नते' कियत्या अबाधया अन्तरं प्रज्ञप्तम्, द्वयोश्चन्द्रमसोः कियदन्तरम् इति प्रश्नः, भगवानाह'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'पणतीसं पणतीसं जोयणाई' पञ्चत्रिंशत्पश्चत्रिंशद् योजन लब्ध होते हैं उद्धरित योजन राशि को ६१ से गुणा करने पर और मूलराशि सम्बन्धी ६१ मिलाने पर ४२८ होते हैं अब इन में १४ का भाग देने पर अंशराशि ३० आती है और शेष स्थान में ८ बचते हैं क्योंकि इन में आठ का भाग नही जाता है। लधुता के निमित्त दो के द्वारा इन का अपवर्तन करने पर भाज्य भाजक राशि प्रमाण आजाता है अतः पूर्वोक्त कथन अनवद्य है। इस प्रकार से यह दितीय प्ररूपणा द्वार समाप्त हुआ
-तृतीय मण्डलान्तर प्ररूपणा द्वारइस में गौतमस्वामीने प्रभु से ऐसा पूछा है-'चंदमंडस्स णं भंते ! चंदमडलस्स केवइयाए अबाहाए अंतरे पण्णते' हे भदन्त ! एक चन्द्रमण्डल का दसरे चन्द्रमंडल से कितनी दूरका अन्तर कहा गया है ? अर्थात् दोनों चन्द्रमाओं का परस्पर में कितना अन्तर है? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा! पणतीसं ક્ષેત્ર રાશિ ૪૯૭ ને મંડલાન્તર ૪ વડે વિભક્ત કરવાથી ૩૫ પેજને લબ્ધ થાય છે. પ્તરિત જન રાશિને ૬૧ થી ગુણિત કરવાથી અને મૂલ રાશિ સંબંધી ૬૧ ને જોડવાથી ૪૨૮ થાય છે. હવે એમાં ૧૪ ને ભાગાકાર કરવાથી અંશ રાશિ ૩૦ આવે છે અને શિષ સ્થાનમાં ૮ વધે છે કેમકે એમાં આઠને ભાગ જ નથી લઘુતા માટે નિમિત્ત વડે એમનું અપવર્તન કરવાથી ભાજ્ય–ભાજક રાશિનું પ્રમાણ ડું આવી જાય છે. એથી પૂર્વોક્ત કથન અનવદ્ય છે. આ પ્રમાણે આ દ્વિતીય પ્રરૂપણાકાર સમાપ્ત.
તૃતીય કંડલાન્તર પ્રરૂપણાકાર मामा गौतमपाभी प्रभुने n andal प्रश्न या छ -'दमंडलस्स गं भंते ! चंदमंडलस्स केवइयाए अबाहाए अंतरे पण्ण ते' इ लत ! से यन्द्रमजनुं भी यन्द्रમંડળથી કેટલે દૂર અંતર કહેવામાં આવેલું છે? એટલે કે બને ચન્દ્રમાઓનું પરસ્પરમાં
मत १ मे rmi प्र अ छ-'गोयमा ! पणतीसं पणतीसं जोयणाई तीसं
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
