________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू०९ तापक्षेत्रादिनिरूपणम्
१३३ उक्किटु सीहणाय बोलकलकलरवेणं अच्छं पव्वयरायं पयाहिणावत्तमंडलचारं मेरे अणुपरियटुंति ॥सू० ९॥ ___ छाया-जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूयौं कियत् क्षेत्रमूर्ध्व तापयतः, अधस्तिर्यक् च गौतम ! एकं योजनशतमू तापयतः, अष्टादश योजनसहस्राणि अधस्तापयतः सप्तचत्वारिंशद् योजनसहस्राणि द्वे च त्रिषष्टियोजनशते एकविंशतिश्च पष्टिभागान् योजनस्य तिर्यकृतापयतः ? अन्तः खलु भदन्त ! मानुषोत्तास्य पर्वतस्य ये चन्द्रसूर्यग्रहगणनक्षत्रतारारूपाः खलु भदन्त ! देवाः किमूवोपपन्नकाः कल्पोपपत्रका विमानोपपन्नका-श्वारोपपत्रका चारस्थितिकाः गतिरतिकाः गतिसमापनकाः, गौतम ! अन्तः खलु मानुषोत्तरस्य ये चन्द्रसूर्य यावत् तारारूपास्ते खलु देवाः नो ऊोपपत्रकाः नो कल्पोपपत्रकाः विमानोपपत्रका: चारोपपत्रका नो चारस्थितिकाः गतिरतिकाः गतिसमपन्नकाः ऊर्ध्वमुखकलंबुकाः पुष्पसंस्थानसंस्थित योजनसाहस्रिकैः साहसिकाभि वैकुर्विकाभि बर्बाद्याभिः पर्षद्भिः मह. ताहतनृत्यगीतवादिततन्त्रीतलतालत्रुटितघनमृदङ्गपटुप्रवादितरवेण दिव्यान् भोगभोगान् भुञ्जानाः, महता उत्कृष्ट सिंहनाद बोलकलकलरवेण अच्छं पर्वतराजं प्रदक्षिणावर्त मण्डलचारं मेरुमनुपयेटन्ति ॥ सू०९॥ ___टीका-'जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे' जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे-सर्वद्वीपमध्यजम्बू. द्वीपे इत्यर्थः 'सूरिया' सूयौं द्वौ 'केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' कियत्-कियत्प्रमाणकं क्षेत्रम् अर्ध्वम्-ऊर्ध्वदिग्भागं तापयतः स्वकीयतेजसा व्याप्नुतः 'अहे तिरियंच' तथा कियत्प्रमाणकं क्षेत्र मधोभागे तिर्यग्भागे च तापयतः, इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि,
त्रयोदशद्वार का कथन । अष्टमसूत्र पर्यन्त के प्रकरण में १२ वे द्वारका निरूपण करके अब सूत्रकार इस १३ वे द्वार का निरूपण करते हैं
जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया केवइयं खेतं' -इत्यादि
टीकार्थ-हे भदन्त ! इस जम्बूदीप नामके द्वीप में 'सूरिया' वर्तमान दो सूर्य 'केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' उर्ध्व में कितने क्षेत्र को अपने तेज से तपाते हैं ? अर्थातू अपने तेज से वे कितने प्रमाण वाले क्षेत्र को व्याप्त करते हैं ? 'अहे
| દશદ્વારનું કથન અષ્ટમ સૂત્ર પર્યન્ત પ્રકરણમાં ૧૨ મા દ્વારનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર આ ૧૩ મા દ્વારનું નિરૂપણ કરે છે
'जम्बुदीवे णं भंते ! दीवे सूरिया केवइयं खेत्तं' इत्यादि
साथ-3 महन्त ! मा दीप नाम द्वीपमा 'सूरिया' पतमान में सूर्यो 'केवइयं खेत्तं उद्धं तवयंति' qwi ८॥ क्षेत्र पाताना तेथी ताव छ १ से पोताना तेथी तो उटा प्रमाणाणा क्षेत्र व्यास ४२ छ ? 'अहे तिरियं च तमा
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
