________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू०५ गङ्गामहानद्याः निर्गम-स्पर्शनादिनिरूपणम् ५५ पर्वतं दारयित्वा पश्चिमाभिमुखी आवृत्ता सती चतुर्दशसलिला अधो जगतीं पश्चिमे लवण. समुद्रं यावत् समर्पयति शेषं तदेवेति ॥ सू० ५ ॥
टीका-'तस्स णं' इत्यादि । 'तस्स णं गंगप्पवायकुंडस्स दाहिणिल्लेणं तस्य खलु गङ्गाप्रपातकुण्डस्य दक्षिणदिग्भवेन 'तोरणेणं' तोरणेन 'गंगामहाणई गङ्गामहानदी 'पढा' प्रव्यूढा निःसृता 'समाणी' सती 'उत्तरद्धभरहवास' उत्तरार्द्धभरतवर्षम् 'एज्जमाणी२' एजमाना२ गच्छन्ती२ 'सत्तहिं' सप्तभिः 'सलिलासहस्सेहि' सलिलासह नदीसहौः 'आपू. रेमाणी२' आपूर्यमाणा२ भ्रियमाणा२ 'अहे खंडप्पवाय गुहाए' अधःखण्डप्रपातगुहायाः 'वेयडुपव्वयं' वैताढयपर्वतं 'दालइत्ता' दारयित्वा भिवा 'दाहिणद्धभरहवासं' दक्षिणार्द्धभरतवर्षम् 'एज्जमाणी२' एजमाना२ गच्छन्ती२ 'दाहिणद्धभरहवासस्स' दक्षिणार्द्धभरतवर्षस्य 'बहुमज्झदेसभागं' बहुमध्यदेशभागम्-अत्यन्तमध्यदेशभागं 'गंता' गत्वा 'पुरत्थाभिमुही' पौरस्त्याभिमुखी पूर्वाभिमुखी 'आवत्ता' आवृत्ता परावृत्ता 'समाणी' सती 'चोदसहि' चतुर्दशभिः सलिलासहस्सेहिं' सलिलासहस्रैः चतुर्दशसहस्रपरिमिताभिनंदीभिः 'समग्गा' समग्रा
'तस्स णं गंगप्पवायकुंडस्स दाहिणिल्लेणं तोरणेणं' टीकार्थ-इस सूत्र द्वारा सूत्रकारने गंगानदी किस तोरण से निकली है, किस क्षेत्र की इसने स्पर्शना की है, कितना इसका नदी परिवार है, और यह कहां जाकर मिली है यह सब प्रकट किया है-(तस्स गं गंगप्पवायकुंडस्स दाहिजिल्लेणं तोरणेणं पढा) उस गंगाप्रपातकुंडके दक्षिणदिग्भागवर्ती तोरण से गंगा नाम को महानदी निकली है (उतरद्धभरतवासं एज्जमाणी २ सत्तहि सलिलासहस्सेसिं आउरेमाणी २ अहे खंडप्पवायगुहाए वेयद्धपच्चयं दालइत्ता दाहिणद्धभरहवासं एज्जमाणी २ दाहिणभरहवासस्स बहुमज्झदेसभागं गंता पुरस्थाभिमुही आवत्तासमाणी चोदसहिं सलिलासहस्सेहिं समग्गा अहे जगई दालइत्ता पुरस्थिमेणं लवणसमुई समप्पेइ) यह गंगा महानदी उत्तरार्द्ध
'तस्स ण गंगप्पवायकुडस्स दाहिणिल्लेण तोरणेण' इत्यादि
ટીકાર્ય–આ સૂત્રવડે સૂત્રકારે ગંગાનદી કયા તેરણમાંથી નીકળી છે? કયા ક્ષેત્રને એણે સ્પર્શ કર્યો છે? એ નદીને નદી પરિવાર કેટલે છે? અને એ કયાં જઈને મળી छ ? से मधु वामां आवे छे.
__ 'तस्स णं गंगप्पवायकुडस्स दाहिणिल्लेणं तोरणेणं पवूढा' ते 10 प्रपात नाक्षिण Ceelaती ते २ थी ॥ नामे महानही नीxnी छे. 'उत्तरद्धभरहवासं एज्जमाणी २ सत्तहिं सलिलासहस्सेहिं आउरेमाणी २ अहे खंडप्पवायगुहाए वेयद्धपव्वयं दालपत्ता दाहिगद्धभरहवासं एज्जमाणी २ दाहिणद्धभरहवासस्स बहुमज्झदेसभागं गंता पुरत्थाभिमुही आवत्ता समाणी चोदसहि सलिलासहरसेहिं समग्गा अहे जगई दालइत्ता पुरथिमेणं लवणसमुदं समप्पेई' से ॥ महानही उत्तरा भरत त२५ प्रवाहित थती तमा सात २
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર