Page Text
________________
५३०
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे बोध्यानि अथैतस्कूटाधिपदेवानां राजधान्यः कस्यां दिशि ? इत्याह-रायहाणीओ' राजधान्यः 'उत्तरेणं' उत्तरेण उत्तरदिशि अधुनाऽस्य रुक्मीति नामार्थ निरूपयितुमुपक्रमते-'से केणटेणं मंते !' इत्यादि-अथ तदनन्तरं केन अर्थेन कारणेन भदन्त ! 'एवं वुच्चइ' एवमुच्यते 'रुप्पी' वासहरपव्वए २ ?' रुक्मी वर्षधरपर्वतः २१, इति प्रश्नस्य भगवानुत्तरमाह-'गोयमा !' गौतम ! 'रुप्पी' रुक्मी 'ण' खलु क्वचित् 'णाम' इतिपाठः, तत्पक्षे नाम इति तदर्थः 'वासहरपव्वए' वर्षधरपर्वतः 'रुप्पी' रुक्मी रुक्मं रजतं तदस्य नित्यमस्तीति रुक्मी नित्ययोगे इन प्रत्ययविधानात् यद्यपि कोषे रुक्मशब्दः सुवर्ण दृष्टस्तथापि शब्दानामनेकार्थत्वाद रजतार्थ आदृतः, तथा 'रुप्पपट्टे' रूप्यपट्टः-रूप्यमयः शाश्वतिकः 'रुप्पोभासे' रूपावभास:रूप्यवद-रजवत् सर्वतोऽवभासः प्रकाशो भासुरत्वेन यस्य स तथा एतदेव स्पष्टमाचष्टे 'सव्वरुप्पामए' सर्वरूप्यमयः सर्वात्मना रूप्यमयः रजतमय इति, तथा 'रुप्पी य' रुक्मी च 'इत्थ' अत्र-अस्मिन् रुक्मिणि पर्वते 'देवे' अधिपः परिवसतीत्युत्तरेणान्वयः, स च कीदृशः ? इत्याह-महिद्धीए जाव पलिओवमट्टिईए' महद्धिको यावत् पल्योपमस्थितिकः, अत्र यावत्पदेन राजधानीयां अपने २ कूटों की उत्तरदिशा में हैं । 'से केणटेणं भंते ! एवं वुच्चई, रूप्पीवासहरपव्वए २' है भदन्त ! रक्मी वर्षधर पर्वत ऐसा नाम आपने किस कारण से कहा है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! रूप्पीणाम वासहरपव्वए रूपी रूप्पपट्टे रूप्पोभासे सव्वरूपामए, रूप्पी य इत्थदेवे पलिओवमढिईए परिवसई' हे गौतम! यह पर्वत रजतमय चांदीका है तथा रजतमय चांदी ही इसका भासुर होने से प्रकाश होता है एवं यह सर्वात्मना रजतमय है इस कारण इस वर्षधर पर्वत का नाम रूक्मी ऐसा कहा गया है। यद्यपि कोशमें रूक्म शब्दका अर्थ मिलता है परन्तु वह अर्थ जो यहां नहीं लिया गया है और चांदी ऐसा जो अर्थ लिया गया है वह 'शब्दों के अनेक अर्थ होते हैं। इस कथन के अनुसार लिया गया है यहां रूक्म शब्द से नित्य अर्थ में इन् प्रत्यय हुआ है तथा यहां पातपाताना टोनी उत्तर दिशाम पानी छ. 'से केणद्वेणं भंते ! एवं बुच्चइ रुप्पी वासहर. पव्वए २' मत! २५भी १५५२ से नाम भा५श्री ॥ ४॥२९थी ४थु छ ? सेना Vाममा प्रभु डे छे-'गोयमा ! रुप्पीणाम वासहरपव्वए रुप्पी रुप्पपट्टे रुप्पोभासे सव्व. रुप्पामए, रुप्पीय इत्थ देवे पलिओवमदिईए परिवसई' गौतम ! म त २०dभय- કે ચાંદીને છે તેમજ રજતમય ચાંદી જ અને ભાસુર હોવાથી પ્રકાશ હોય છે, તેમજ આ સર્વાત્મના રજતમય છે. આથી આ વર્ષધર પર્વતનું નામ રુફમી એવું કહેવામાં આવેલ છે. જો કે કેષમાં રફમ શબ્દનો અર્થ સુર્વણ આપેલ છે પરંતુ તે અર્થ અહીં ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું નથી, અને ચાંદી એવો જે અર્થ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે તે “શબ્દના અનેક અર્થે થાય છે. આ કથન મુજબ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે. અહીં રકમ શબ્દથી નિત્ય અર્થમાં રૂનું પ્રત્યય થયે છે. તેમજ અહીં રુમી નામે દેવ રહે છે, આ દેવ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
| SR No. | 006355 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 806 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 51 MB |