________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे 'यावत्संभवं बिधि प्राप्ति' रिति न्यायात सिद्धायतनकूटातिरिक्तेषु त्रिषु कूटेषु माल्यवदादिषु कूटसदृशनामका देवा इति बोध्यम्, सिद्धायतनकूटेतु सिद्धायतनं न तु देवः, अन्यथा 'छ सयरिकूडेसु तहाचूलाचउवणतरुसु जिणभवणा। भणिया जंबुद्दीवे सदेवया सेस ठाणेसु॥१॥' एतच्छाया-षट् सप्रतिकूटेषु तथा चूलाः चतुर्वनतरुषु जिन भवनानि । भणितानि जम्बूद्वीपे सदेवकानि शेषस्थानेषु ॥१॥ इति वचने न विरोधः स्यात् । तस्मात्तत्र सिद्धानामायतन मेवास्तीति निश्चितम् । अथ शेषकूटस्वरूपमाह-'कहि णं' क्व खलुइत्यादि--प्रश्नमूत्रं व्यक्तम्, उत्तरसूत्रे 'गोयमा !' हे गौतम ! 'कच्छकूडस्स' कच्छकटस्य वहां वसते हैं अर्थात जैसा कटका नाम है वैसाही उन उन कटाधिष्ठित देवका नाम है। परंतु यहां पर 'यावत् संभव विधि की प्राप्ति' इस न्याय से सिद्धाय. तन कूट से भिन्न तीन कूटों में अर्थात् माल्यवदादि में कूट के सदृश नामवाले देव हैं ऐसा समझलेवें । परंतु सिद्धायतन कूटमें सिद्धायतन है देव नहीं हैं अन्यथा
'छसयरि कटेसु तहा चूला चउवण तरुसु जिणभवणा।
भणिया जंबुद्दीवे सदेवया सेसठाणेसु ॥१॥ सडसठ कूटों में तथा चूला, चार वन तरुओं में जिन भवन कहे है शेष स्थानों जंबूद्वीप में देव सहित कहे है, इस वचन में विरोध नहीं आता हैं। अत: सिद्धायतन कूट में सिद्धों का आवासही है यह निश्चित होता है
__ अब शेष कूटों के स्वरूप का निरूपण करते हैं'कहि णं भंते ! हे भगवन् कहांपर 'मालवंते सागरकूडे णाम' माल्यवन्त सागरकूट नामका 'कूडे पण्णत्ते' कूट कहा है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा!' हे गौतम ! 'कच्छ कूडस्स' चोथा कच्छकूड के 'उत्तरपुरस्थि. નામ સરખા નામવાળા દેવ ત્યાં વસે છે. અર્થાત્ જેવું કૂટનું નામ છે. એવાજ નામવાળા તે તે કૂટાધિષ્ઠિત દેવ છે. પરંતુ અહીંયાં યાવત્સભવ વિધિની પ્રાપ્તિ એ ન્યાયથી જુદા ત્રણ ફૂટમાં અર્થાત્ માલ્યવદાદિમાં ફૂટના સરખા નામવાળા દેવ છે. તેમ સમજી લેવું પરંતુ સિદ્ધાયતન ફૂટમાં સિદ્ધાયતન દેવ નથી. નહીંતર
_ 'छसयरि कूटेसु तहा चूला चउरणतरुसु जिणभवणा ।
भणिया जंबुद्दीवे सदेवया सेसठाणेसु ॥ १ ॥ જબૂદ્વીપમાં સડસઠ ફૂટેમાં તથા ચૂલા, ચાર વન તરૂએમાં જનભવને કહેલા છે. બાકીના સ્થાને દેવ સહિત કહ્યા છે. આ વચનમાં વિરોધ આવતું નથી. તેથી સિદ્ધાયતન કૂટમાં સિદ્ધોને આવાસ જ છે. એ વાત નિશ્ચિત થાય છે.
हवे माडीना टोना स्१३५नु नि३५५५ ३२वामां आवे छे.-'कहिणं भंते ! 'हे मान् यi mm 'मालवते सागरकूडे णामं' मास्यवान् सा॥२ छूट नामना 'कूडे पण्णत्ते' छूट हे छ? ॥ प्रश्नन! उत्तरमा प्रभुश्री ३ छ-'गोयमा ! हे गौतम ! 'कच्छकूडस्स' याथा
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
