________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० १ क्षुल्लहिमवद्ववर्षधरपर्वत निरूपणम्
अभिरूपः इत्येषां सङ्ग्रहः फलितः । एतद्द्व्याख्याऽत्रैव चतुर्थसूत्रे जगती वर्णने प्रोक्ता, साऽत्र लिव्यत्ययेन वाच्या स पुनः 'उभओ' उभयोः द्वयोः 'पासिं' पार्श्वयोः 'दोहिं' द्वाभ्यां 'पउमवर वेइयाहिं' पद्मवर वेदिकाभ्यां च पुनः 'दोहि य वणसंडेहिं' द्वाभ्यां वनपण्डाभ्यां 'संपरिक्खित्ते' संपरिक्षिप्तः संपरिवेष्टितोऽस्ति तद्वेष्टनभूतयोः 'दुण्ह वि पमाणं' द्वयोरपि प्रमाणं 'वण्णगोत्ति' वर्ण कश्चैतद्वयं चतुर्थ पंचम सूत्रव्याख्यातो बोध्यम् इति । अस्य 'चुल्लहिमवंतस्स वासहरपय्वयस्स' क्षुद्रर्हिमवतो वर्षधरपर्वतस्य 'उवरिं' उपरि- ऊर्ध्वे शिखरे 'बहुसमरमणिज्जे' बहुसमरमणीयः - अत्यन्तरमणीयः 'भूमिभागे पण्णत्ते' भूमिभागः प्रज्ञप्तः तद्वर्णनायाह'से जहा नामए' इत्यारभ्य 'जाव विहरंति' इत्यन्तं सर्वे विवरणं षष्ठसूत्रतो बोध्यम् ||सू० १ ॥
७
की व्याख्या यही ४ थे सूत्र में जगती के वर्णन के प्रसङ्ग में कही जा चुकी है अतः लिङ्गव्यत्यय करके उसे यहां व्याख्या के रूप में ग्रहण कर लेना चाहिये (उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेइआहिं दोहिं य वणसंडेहिं संपरिक्खिते दुपह वि पमाणं वण्णगोत्ति) यह क्षुद्रहिमवत् पर्वत दोनों ओर दो पद्मवर वेदिकाओं से और दो वनषण्डों से घिरा हुआ है इन वनषण्डों का वर्णन एवं प्रमाण चतुर्थ पंचम सूत्र की व्याख्या से जानलेना चाहिये ( क्षुल्लहिमवंतस्स वासहर पव्वयस्स उवरिं बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते से जहा णामए आलिङ्गपुक्खरेइ वा जाव बहवे वाणमंतरा देवाय देवीओ य आसयंति जाव विहरति ) इस क्षुद्रहिमवत् वर्षधर पर्वत के ऊपर का भूमि भाग बहुसमरमणीय है और वह ऐसा बहुसमरमणीय है कि जैसा आलिङ्ग पुष्कर - मृदङ्ग का मुख होता है यावत् यहां अनेक वान व्यन्तरदेव और देवियां उठती बैठती रहती है। इस विवरण को जानने के लिये छट्टा सूत्र का विवरण देखना चाहिये ॥ सू० १ ॥
સંગૃહીત થયા છે. અ પદ્મની વ્યાખ્યા એજ ૪ થા સૂત્રમાં જગતીના વર્ણન પ્રસંગમાં કહેવામાં આવેલ છે. એથી લિંગ વ્યત્યય કરીને અત્રે વ્યાખ્યા રૂપમાં ગ્રહણ કરી લેવી लो. 'उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेइआहिं दोहिं य वणसंडेहिं संपरिक्खित्ते दुहव पमाणं वण्णगोत्ति' मे क्षुद्र हिभवत् पर्वत भन्ने तर मे पद्मवर वेदियोथी मने मे વનખડાથી આવૃત્ત છે. એ વનખડાનુ વર્ણન અને પ્રમાણ ચતુર્થાં અને પચમ સૂત્રની व्याभ्यामांथी नयी सेवु लेह से. 'क्षुल्ल हिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स उवरिं बहुसम - रमणिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते से जहाणामए आलिङ्गपुक्खरेइवा जाव बहवे वाणमंतरा देवाय देवीओय आसयति जाव विहरंति' से क्षुद्र हिभवत् वर्षधर पर्वतना उपरना भूभि लाग અહુસમ રમણીય છે અને તે એવે બહુસમરમણીય છે કે જેવુ... આલિંગ પુષ્કર-મૃદંગનું સુખ હોય છે. યાવત્ અહીં અનેક વાનવ્યતર દેવા અને દેવીએ ઉઠે છે–બેસે છે. એ અંગેનુ' વિવરણુ ષષ્ઠે સૂત્રમાં આપવામાં આવેલ છે. ! સૂ.- ૧ ।
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર