SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 531
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रकाशिका टीका तृ• वक्षस्कार सू.२ भरतचक्रवतिउत्पत्यादिनिरूपणम् ५१९ श्रूयते तत् कथम् ! तदभावे च 'सेत्तं' इत्यादि वक्ष्यमाणं निगमनमपि असम्भवीत्याङ्कय प्रकारन्तरेण तत्तत्कालाभवि भरत चक्रवर्युदेशेन राजवर्णकमाह -'विइओ गमो राजवण्णगस्स इमो' द्वितीयो गमः पाठविशेषो राजवर्णकस्यायम् तत्थ असंखेज्ज 'कालवासंतरेण उप्पज्जए' तत्र तस्यां विनीतायाम् नगर्या, असंख्येयः कालो यै वर्षे स्तानि वर्षाणि असंख्येयानीत्यर्थः तेषामन्तरेण असंख्यातकालनन्तरम् अयमर्य प्रवचने हि कालस्यासंख्येयता असंख्येयैरेव वर्षे य॑वहियते अन्यथा समयापेक्षयाऽसंख्येया युष्कत्व व्यवहारप्रसङ्गः, तेनासंख्येयवर्षात्मकासंख्येयकाले गते एकस्माद् भरतचक्रवर्तिनोऽपरोभरतचक्रवर्ती यतः प्रकृतक्षेत्रस्य भरतेति नाम प्रवर्तते स उत्पशंका- यह ठीक है जो भरत क्षेत्र इस प्रकार के नामकरण में आपने कारण बताया है परन्तु शाश्वतो जो भरत क्षेत्र" इस नाम की प्रवृत्ति सुनी जाती है वह कैसे संगत होतो है यदि ऐसी बात न हो तो फिर “से तं इत्यादिरूप से जो निगमन सूत्र है. वह असंभवित हो जाता है ? तो इस शंका के समाधान निमित्त सूत्रकार प्रकारान्तर से तत्काल भावी भरत नाम चक्रवर्ती के वर्णन के उद्देश्य से राजा का वर्णन करते हैं-"विइओ गमो राजवण्णगस्स इमो" जो वर्णन इस प्रकार से है-(तस्थ असंखेजकालवासंतरेण उप्पज्जए जसंसो उत्तमे अभिजाए सत्तवोरिय परक्कमगुणे) उस विनीता में असंख्यात काल तक के अनन्तर -जो काल वर्षों द्वारा असंख्यात होता है ऐसे वे वर्ष असंख्यात होते हैं-उन असंख्यात वर्षों के बाद जिस से इस क्षेत्र का नाम भरत ऐसा प्रचलित होता है ऐसा भरत चक्रवर्ती उत्पन्न होता है. यहां जो काल में वर्षों की अपेक्षा लेकर असंख्यातता प्रकट की गइ है सो प्रवचन की मान्यतानुसार ही प्रगट की गई है क्यों कि प्रवचन में असंख्यात वर्षों को लेकर हो काल में असंख्यात फाल का व्यवहार हुआ है समयों की अपेक्षा काल में असंख्यातता का व्यवहार कल्पित આનંદ પૂર્વક રહેતું હતું. એથી એ ક્ષેત્રનું નામ ભરતક્ષેત્ર એવું થયું છે. શંકા–આ બરાબર છે કે ભરતક્ષેત્રનું નામ પ્રચલિત થયું તેમાં તમે આ કારણ સ્પષ્ટ કર્યું પણ શાશ્વતી જે ભરતક્ષેત્ર એ નામની પ્રવૃત્તિ સાંભળવામાં આવે છે, તે કેવી રીતે સંગત થઈ શકે ? नथे पात डायनहित ५छ। 'सेत'त्या ३५मा २ निशान सूत्र छ. ते मसलવિત થઈ જાય છે? તે એ શંકાના સમાધાન માટે સૂત્રકાર પ્રકારાન્તરથી તત્કાલ ભાવી मरत नाम यता न -नने मनुसक्षीने २२ २ छ-"बिइओ गमो राजवण्णगस्स इमो” ते पान मा प्रमाणे छ-(तत्थ असंखेज्जकाल वासंतरेण उप्पज्जए जसंसी, उत्तमे अभिजाए सत्तवीरिय परक्कमगुणे) ते विनातानमा सय पछी-२॥ વર્ષો દ્વારા અસંખ્યાત હોય છે, એવા તે વર્ષે અસંખ્યાત હોય છે--તે અસંખ્યાત વર્ષો પછી–જેની વડે આ ક્ષેત્રનું નામ ભરત આ નામે પ્રખ્યાત થયું, એ તે ભરત ચક્રવતી રાજા ઉત્પન્ન થાય છે. અહીં જે કાળમાં વર્ષોની અપેક્ષાએ અસંખ્યાતતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે, તે પ્રવચનની માન્યતાનુસાર જ પ્રકટ કરવામાં આવી છે. કેમકે પ્રવચનમાં અસંખ્યાત વર્ષને લઇને જ કાળમાં અસંખ્યાત કાળને વ્યવહાર થયા છે. સમાની અપેક્ષાએ કાળમાં અસં જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
SR No.006354
Book TitleAgam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1980
Total Pages992
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti
File Size62 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy