________________
चन्द्रशतिप्रकाशिकाटीका० प्रा०१९ सु. १ चन्द्रसूर्यग्रहगणनक्षत्रतारारूपाणां संख्यादिकम् ६५७
चन्द्रशतं द्वित्वारिंशत्कं सूर्यशतम् ॥९॥ द्वासप्ततं चन्द्रशत्कं द्वासप्तकं सूर्यशतम् १० द्विचत्वारिंशं चन्द्रसहस्रं द्विचत्वारिंशं सूर्यसहस्रम् ।११। एके पुनरेव माहुः द्वा सप्ततं चन्द्र सहस्त्र द्वा सप्ततं सूर्यसहस्रं सर्वलोकम् अवभासयन्ति उद्योतयन्ति तापयन्ति प्रभासयन्ति, पके एवमाहुः
वयं पुनरेवं वदामः - तावत् अयं खलु जम्बूद्वीपो यावत् परिक्षेपेण प्रज्ञप्तः । तावत् जम्बू द्वीपे द्वीपे द्वौ चन्द्रौ प्रभासयतां वा, प्रभासयतो वा प्रभासयिष्यतो वा यथा जोवाभिगमे यावत् ताराः
द्वौ सूर्यै अतापयतां वा, तापयतोवा तायिष्यतोवा । षट् पञ्चाशत् नक्षत्राणि योगम् अयुञ्जन् वा. युञ्जन्ति वा योक्षन्तिवा षटू सप्ततिं गृहशत चारमचरत् वा चरतिवा, चरिष्यति वा पकं शतसहस्र, त्रयस्त्रिंशत् सहस्राणि, नवशतानि पञ्चाशानि तारागण कोटी कोटीनां शोभामशोभन्तवा, शोभन्ते वा, शोभिष्यन्ते वा । गाथे- द्वौ चन्द्रौ द्वौ सूर्यो नक्षत्राणि खलु भवन्ति षटू पञ्चाशत् द्वा सप्ततिकं गृहशत, जम्बूद्वीपे विचारिणाम् ॥१॥ एकं च शतसहस्रं, त्रयस्त्रिंशत् स्खलु भवन्ति सहस्राणि । नव च शतानि पञ्चाशानि, तारागण कोटी कोटीनाम् २||
तावत् जम्बूद्वीपं खलु द्वीपं लवणो नाम समुद्रः वृत्तः वलयाकार संस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्तात् संपरिक्षिप्य खलु तिष्ठति । तावत् लवणः खलु भदन्त ! समुद्रः किं समचकवालसंस्थानसंस्थितः विषमचक्रवालसंस्थानसंस्थितः ? तावत् लवणः खलु समुद्रः समचक्रवालसंस्थानसंस्थितः नो विषमचक्रवालसंस्थान संस्थितः तावत् लवणः खलु समुद्रः कियत्कः चक्रवालविष्कम्भेण ? कियत्कः परिक्षेपेण, आख्यातः ? इति वदेत् । तावत् योजनशतसहस्रे चक्रवालविष्कम्भेण पञ्चदश योजनशत सहस्राणि एकाशीतिं च सहस्राणि शतं च एकोनचत्वारिंशं किञ्चिद्विशेषोनं परिक्षेपेण आख्यात इति वदेत् । तावत् लवणे खलु समुद्रे कियत्काश्चन्द्राः प्रभासयन् वा ३ एवं पृच्छा यावत् कियत्यः तारागण कोटी कोटयः शोभा मशोभन्तवा उ तावत् लवणे खलु समुद्रे चत्वार चन्द्राः प्रभासयन्ति वा३ यथा जीवाभिगमे यावत् ताराः
चत्वारः सूर्याः आतापयन् वा३'द्वादशकं नक्षत्रशतं योगम् अयुक्तवा३ त्रीणि द्वा पञ्चाशानि महाग्रह शतानि चारम् अचरन् वा द्वे शतसहस्रे सप्तषष्टिश्च सहस्राणि नवच शतानि तारागण कोटी कोटीनां शोभाम् अशोभन्तवा ३ गाथाः - पञ्चदश शत सहस्राणि, एकाशीतिः शतानि च एकोनचत्वारिंशानि किञ्चिद्विशेषोनानि लवणोदधेः परिक्षेपः ॥२॥ चत्वार श्चैव चन्द्राः, चत्वारश्च सूर्या लवणतोये । द्वादशकं नक्षत्रशतं ग्रहाण त्रीन्येव द्वा पञ्चाशानि ॥२॥ द्वे चैव शतसहस्रे, सप्तषष्टिः खलु भवन्ति सहस्राणि । नव च शतानि लवणजले, तारागणकोटीकोटीनाम् ॥३॥
तावत् लवणसमुद्रं धातकीपण्डो नाम द्वीपो बृत्तो वलयाकार संस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्तात् संपरिक्षिप्य खलु तिष्ठति । तावत् धातकीषण्डः खलु द्वीपः किं सम चक्रवालसंस्थितः विषमचक्रवालसंस्थितः ? तावत् समचक्रवालसंस्थितः नो विषमचक्रवाल
८३