________________
४६६
चन्द्रप्रशतिसूत्रे
' पुणरवि से चंदे' पुनरपि स चन्द्र: 'अण्णेणं सरिसष्णं चेव णक्खत्तेणं' अन्येन अपरेण सदृश केनैव सदृशनामकेन नक्षत्रेण 'जोयं जोएइ' योगं युनक्ति - करोति, कुत्रेत्याह 'अण्णंसि देसंसि ' अन्यस्मिन् देशे, न तु तत्रैवेति । अत्रेयं भावना - इह चन्द्र-सूर्य-नक्षत्राणां मध्ये नक्षत्राणि सर्व शीघ्रगतीनि तेभ्यः सूर्या मन्दगतयः, तेभ्योऽपि चन्द्रामन्दगत्यः, एतच्चाग्रे सूत्रकारः स्वयमेव वक्षति षट् पञ्चाशन्नक्षत्राणि प्रतिनियतापान्तरालदेशस्थितानि चमावालमण्डलतया व्यवस्थितानि सदाकालमेकरूपतया परिभ्रमन्ति तत्राष्टाविंशतिनक्षत्रेषु किल युगस्यादौ चन्द्रोऽभिजिन्नक्षत्रेण सह योगं नोति स च चन्द्रोऽभिजिन्नक्षत्रयोगमुपागतः सन् शनैः शनै पश्चादवष्वष्कते अपसरति तस्य नक्षत्रेभ्योऽतीवमन्दगतित्वात्, ततो नवानां मुहूर्त्तानाम्, एकस्य च मुहूर्त्तस्य चतुर्विंशति द्वापष्टि भागानाम् एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य षट्षष्टिसप्तषष्टिभागान म (९-६६७) अतिक्रमे पुरतः श्रवणेन 'सह योगमुपगच्छति ततस्ततोऽपि शनैः शनैः पश्चादववष्कमान स्त्रिंशता मुहूर्तेः श्रवणेन सह योग समाप्य पुरतो धनिष्ठया सह योगं करोति । एवं क्षत्राणां स्वं स्वं मुहूर्त्तस्थितिकालमा चक्ष्य सर्वैरपि नक्षत्रैः सह योगकारणं वक्तव्यं यावत्- उत्तराष ढानक्षत्रेण सह योगं करोति । एतावता च कालेनाष्टौ शतानि एकोनविंशत्यधिकानि मुहूर्त्तानाम्, एकस्य च मुहूर्त्तस्य चतुर्विंशति द्वार्षा प्रभागाः, एकस्य च द्वाषटिभागषट्षष्टिः सर्वाष्टिमा ः (८१९-२३६) भवन्ति, तथाहि-
तत्राष्टाविंशतिनक्षत्रेषु उत्तरा भाद्रपदा १, रोहिणि २, पुनर्वसुः ३, उत्तराफाल्गुनी ४, विशाखा ५, उत्तराषाढा ६ चेति षड् नक्षत्राणि पञ्चचत्वारिंशन्मुहूर्त्तात्मकानीत्येते षट् पञ्चचत्वारिंशता गुण्यन्ते जाते सप्तत्यधिके द्वे शते (२७०) मुहूर्त्तानाम्, तथा शतभिषकू १, भरणो २, आर्द्रा ३, अश्लेषा ४, स्वातिः ५, ज्येष्ठा ६ चेति षड् नक्षत्राणि पञ्चदशमुहूर्त्तात्मकानीति षट्, पञ्चदशभिर्गुण्यन्ते जाता नवतिमुहूर्त्तानाम् (९०) तथा श्रवणः १, धनिष्ठा २, पूर्व भाद्रपदा
३, रेवती 8, अश्विनी ५, कृत्तिका ६, मृगशिरः पुष्यः ८, मघा ९, पूर्वाफाल्गुनी १०, हस्तः ११, चित्रा ४२, अनुराधा १३, मूलम् १४, पूर्वाषाढा १५, चेति पञ्चदशनक्षत्राणि त्रिंशन्मुहूर्त्तात्मकानीति पञ्चदश, त्रिंशता गुण्यन्ते जातानि पञ्चाशदधिकानि चत्वारि शतानि ( ४५० ) मुहूर्त्तानाम् । तथा शेषमेकमभिजिन्नक्षत्रं, तच्च चतुर्विशति द्वाषष्टिभाग - षट् षष्टि सप्तषष्टिभाग युक्त नव मुहूर्त्तात्मकम् (९२४६६), तत एकस्यैत प्रमितेन गुणने जातं तदेव (९।२४।६६)
६२६७
एवं सर्वेषामष्टाविंशतिनक्षत्रमुहूर्त्तानामेकत्रमीलने यथोक्ता (८१९-२४ ६६) मुहूर्त्तसंख्या । एष ६२/६७
T