Page Text
________________
चन्द्राप्तिप्रकाशिका टीका प्रा० १०-६ सू०१
पूर्णिमायां नक्षत्रयोगनिरूपणम् २६५
m
४०५४ ) शेषाः ३३६,
सहस्राधिके द्वे लक्षे (२७४५००) तथा च-९१५०४३०२७४५००। अस्य राशेः चतुष्पञ्चाशदधिकचत्वारिंशच्छतै (४०५४) र्भागो हियते-लब्धा षट्षष्टिर्मुहूर्ताः तथा च२७४५०० (६६ । र
५ शेषा अंशाः षट्त्रिंशदधिकानि त्रीणि शतानि (३३६) एष राशि षिष्टिभागानयनाथ द्वाषष्टया गुण्यते नातानि द्वात्रिंशदधिकाष्टशतोत्तराणि विंशतिसहस्राणि (२०८३२ ) अस्यापि अनन्तरोक्तेन चतुष्पञ्चाशदधिकैकचत्वारिंशच्छतरूपेण (४१५४) छेदराशिना भागहरणं क्रियते लब्धाः पञ्च द्वाषष्टिभागाः (५), शेषास्तिष्ठन्ति (६२)। ततस्तस्या द्वाषष्टया अपवर्त्तना क्रियते जात एककः ?, छेदराशेश्चतुर्विंशत्याधिकशत रूपस्य द्वाषष्ट्याऽपवर्तनायां लब्धा सप्तषष्टिः ततः आयात-षट् षष्टिर्मुहूर्ताः एकस्य च मुहूर्तस्य पञ्च द्वाषष्टिभागाः, एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य एकः सप्पषष्टिभागः । ६६-५-६२ - इति तदेवं जातमवधार्यराशिप्रमाणम् । अवधार्यराशेरुत्पत्तिरेषा भवतीति ।
अथ शेषविधि प्रदर्शयति - 'एयमवहाररासिं' इत्यादि, 'एयं' एतम् पूर्वोक्तम् 'अवहाररासिं' अवधार्यर।शिम् 'इच्छअमावाससंगुणं कुज्जा' इच्छितामावास्यासंगुणं यामवास्यां ज्ञातुमिच्छा वर्त्तते तत्प्रमितया संख्यया गुणितं कुर्यात् व्यतिक्रान्तामावास्यासंख्यया अवधार्यराशिं गुणयेदिति भावः । गुणयित्वा गुणनराशिमेकत्र स्थापयेदित्याशयः ‘एत्तो' इत ऊर्ध्वं च नक्षत्राणि शोधनीयानि भवन्तीति ‘नक्खत्ताण' नक्षत्राणां 'सोहणविहि' शोधनविधि वक्ष्यमाणं शोधनप्रकार 'निसामेह' । निशाम्यत शृणुध्वम् ॥३॥
प्रथमं पुनर्वसुशोधनकमाह- 'बावीस इत्यादि 'बावीसं' च मूहुत्ता' द्वाविंशतिश्च मुहूर्ताः एकस्य च मुहूर्तस्य 'छायालीसं बिसद्विभागा' षट् चत्वारिंशद्विषष्टिभागाः-(२२) 'एयं' एतत्-एतावत्प्रमाणं 'पुणव्वसुस्स' पुनर्वसोः पुनर्वसुनक्षत्रस्य 'सोहेयव्वं भवइ' शोधयतिव्यं भवति । 'पुच्छं' वक्ष्यामि शेषनक्षत्राणां शोधनकानि अग्रे कथयिष्यामि ॥४॥
कथमेतस्योत्पत्तिरिति चेदाह – इह यदि चतुर्विंशत्यधिकेन पर्वशतेन पञ्च सूर्यनक्षत्रपर्याया लभ्यन्ते तदा एकं पतिक्रम्यैकेन पर्वणा कतिपया लभ्यन्ते ? इति त्रिराशिकगणितप्रकारोऽयंजायते, तथा च स्थापना (१२४।५।११) अत्रान्त्येन एककराशिना पञ्चकरूपो मध्यराशिर्गुण्यते तदा जाताः पञ्चैव । तेषां चतुर्विशत्यधिकेन शतेन भागो हियते, पञ्चकरूपराशेन्यूनत्वेन भागो न हियते तदा स्थिताः पञ्चैव शेषरूपाः, तेन लब्धाः पञ्च-चतुर्विशत्यधिकशतभागाः (५।१२४)। ततो नक्षत्रानयनार्थमेष राशिः त्रिंशदधिकैरष्टादशभिः शतैः (१८३०) सप्तषष्टिभागरूपैर्गुणयितव्यइति गुणकारराशिः त्रिंशदधिकान्यष्टादशशतानि (१८३०) छेदराशिश्चतुर्विशत्यधिकमेकं शतम्
३४
| SR No. | 006353 |
| Book Title | Agam 17 Upang 06 Chandra Pragnapti Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_chandrapragnapti |
| File Size | 23 MB |