Page Text
________________
९८१
सूर्यशतिप्रकाशिका टीका सू० १०१ एकोनविंशतितमः प्राभृतम्
परिषद्भिः महताहतनृत्यगीतवादित्रतन्त्रीतलतालत्रुटितघन मृदङ्गपटुप्रधादितरवेण महता - उत्कृष्टसिंहनादकलरवेण स्वच्छं पर्वतराजं पदातिनाव मण्डलचारं मेरू अनुपर्यटन्ति ॥ - ते चन्द्रादयो देवाः ऊर्ध्वमुखीकृतकलम्बुका पुष्पसंस्थानसंस्थितै यजनसाहस्रिकै:अनेकसहस्रसंख्याभिर्बाह्याभिः पर्षद्भिः अत्र बहुवचनं किल व्यक्तिबाहुल्यात् ज्ञेयम् । वैकुर्विकाभिः - विक्रियाभिः - विकुर्वितनानारूपधारिणीभिः, महतारवेणेति योगः, अहतानि - अक्षतानि - धारापूर्णानि - अनघानीत्यर्थः यानि नाट्यानि गीतानि वादित्राणि च याश्च तन्त्र्यः -वीणा:, ये च ततालाः - स्तस्ततालाः यानि च त्रुटितानि - शेषानि - अवशिष्टानि तूर्याणि ये च घनाः - घनाकाराः - ध्वनिसामर्थ्यात् तुमुल शब्दाः पटुप्रवादिताः - निपुणपुरुषप्रवादिताः मृदङ्गास्तेषां रवेण-ध्वनिविशेषेण तथा स्वभावतो गतिरतिकैर्बाह्यपर्षदन्तर्गतैर्देवैर्वेगेन गच्छत्सु विमानेषु उत्कृष्टतः - उत्कर्षवशेन ये मुच्यन्ते सिंहनादाः यथक्रियते बोलो बोलो नाम - मुखे हस्तं दत्वा महताशब्देन फूत्करणं बोल:' यश्च कलकलो - व्याकुलः शब्दसमूहस्तद्रवेण मेरुमिति योगः, किं विशिष्टं मेरुमिति तत् वर्णयति -अच्छं- स्वच्छं- अतीव शुभ्रं अतिनिर्मल किया हुवा कलंबुका पुष्प के जैसे आकार से युक्त तथा हजारों योजन प्रमाण वाले नापक्षेत्र साहस्त्रिकों से अनेक सहस्र संख्यावाले बाह्य पर्षदाओं से (यहां वहुवचन व्यक्ति, बाहल्य से किया है) विकुर्वित अनेक रूपधारियों से किये गये अहत माने अविच्छिन्न नाट्यगीत वादित्र तथा जो तंत्री तलताल एवं त्रुटित एवं अवशिष्ट सूर्य, घन का तुमुलशब्द जो निपुण पुरुष के द्वारा प्रकृष्टरूप से वादित मृदंग उनकी ध्वनि से तथा स्वभाव से गति रतिवाले बाह्यपर्षद के अंतर्गत देवों द्वारा वेग से जाते हुवे विमानों में उत्कर्ष से किये हुवे सिंहनाद तथा बोल अर्थात् मुख में हाथ रखकर महत् शब्द से फूंकना अर्थात् सीसोटि बजाना जो कलकल माने व्याकुलित शब्दसमूह उसके आवाज से मेरु को किस प्रकार का मेरु सो कहते हैं- स्वच्छ अर्थात् अतीव निर्मल जाम्बुनदवाले रत्न अधिक होने से अत्यंत, शुभ्र, पर्वतराज का પુષ્પના જેવા આકારવાળું તથા હજારો ચેાજન પ્રમાણવાળા તાપક્ષેત્ર સાહસિકાથી અનેક હજાર સ`ખ્યાવાળા ખાદ્યપદાએથી (અહી મહુવચન વ્યક્તિ બાહુલ્યથી કહેલ છે.) વિધ્રુવિત અનેકરૂપ ધારિયેાથી કરેલ આહત એટલેકે અવિચ્છિન્ન નાટયગીત વાદિત્ર તથા જે તત્ર તલતાલ અને ત્રુટિત તથા બાકીની તૂ, ઘનમૃદ ́ગ ના તુમુલ શબ્દો કે જેને નિપુણ્ પુરૂષોદ્વારા શ્રેષ્ઠ પ્રકારથી વગાડવામાં આવેલ મૃઢગાદિની ધ્વનિથી તથા ગતિતિવાળા, બાહ્ય પદની તતના દેવેા દ્વારા વેગથી જતા વિમાનામાં ઉત્કષથી કરવામાં આવેલ સિંહનાદ તથા ખેલ અર્થાત્ મેાઢામાં હાથ રાખીને મેાટા અવાજથી ફૂંકવું એટલેકે સીસેટ વગાડવી તથા કલકલ એટલેકે વ્યાકુલિત શબ્દસમૂહ તેના અવાજથી મેરૂને કેવા મેરૂને તે કહે છે. સ્વચ્છ અર્થાત્ અત્યંત નિર્દેલ જંબૂનઢવાળા રત્ના વિશેષ હોવાથી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |