________________
सूर्यशप्तिप्रकाशिका टीका सू० ९१ अष्टादश प्राभृतम्
८२७ अमुमेवाशयं पुनर्विस्फोटति चन्द्रादीनां परिवारग्रहाणां निरूपणार्थ प्रश्नोत्तरसूत्रेण
मूलम्-ता एगमेगस्स णं चंदस्स देवस्स केवइया गहा परिवारो पण्णत्ताओ, केवइया णक्खत्ता परिवारो पण्णत्ताओ, केवइया तारा परि वारो पण्णत्ताओ, ता एगमेगस्स णं चंदस्स देवस्स अट्ठासीतइ गहा परिवारो पण्णत्ताओ, अट्ठावीसं णक्खत्ता परिवारो पण्णत्ताओ छावट्टि सहस्साई णव चेव सयाइं पंचुत्तराई (पंचसयराइं) एगससीपरिवारो तारागण कोडिकोडिणं ॥१ परिवारो पण्णत्ताओ ॥सू० ९१॥
छाया-तावत् एकैकस्य खलु चन्द्रस्य देवस्य कियन्तो ग्रहाः परिवाराः प्रज्ञप्ताः, कियन्ति नक्षत्राणि परिवाराः प्रज्ञप्ताः, कियन्त्यस्ताराः परिवाराः प्रज्ञप्ता ? । तावत् एकैकस्य खलु चन्द्रस्य देवस्य अष्टाशीति ग्रेहाः परिवाराः प्रज्ञप्ताः, अष्टाविंशति नक्षत्राणि परिवाराः प्रज्ञप्ता: षट् षष्टिसहस्त्राणि नव च शतानि पश्चोत्तराणि, एकशशि परिवारास्तारागण कोटिकोटयः खलु ॥ सू० ९१ ॥ --
टीका-नवतितमे सूत्रे चन्द्र सूर्यादि देवानामणुत्व-पृथुत्व-समत्वानां कारणानि विविच्य सम्प्रत्यस्मिन्नेकनवतितमे सूत्रे चन्द्रविमानाधिष्ठातृदेवस्य ग्रहादिपरिवारान् निरूपयति 'ता एगमेगस्स णं' इत्यादिना' __ 'ता एगमेगस्स णं चंदस्स देवस्स केवइया गहा परिवारो पण्णताओ, केवइया णक्खना परिवारो पण्णत्ताओ, केवइया तारापरिवारो पण्णत्ताओ' तावत्-एकैकस्य खलु चन्द्रस्य देवस्य
इसी विषय को चंद्रादि के परिवार रूप गृहों के निरूपणार्थ प्रश्नोत्तर सूत्र से विशेष स्पष्ट करते हैं।
टीकार्थ-नव्वे सूत्र में चंद्र सूर्यादि देवों के अणुत्व, स्थूलत्व एवं समत्व के कारणों को कह करके अब इस इकाणवें सूत्र में चंद्रविमान के अधिष्ठाता देव के गृहादि परिवार का निरूपण करते हैं (ता एगमेगस्स णं) इत्यादि
इस विषय में श्रीगौतमस्वामी प्रश्न करते हैं कि-(ता एगमेगस्सणं चंदस्स देवस्स केवइया गहपरिवारो पण्णत्ताओ केवइया णक्खत्ता परिवारोपण्णत्ताओ
આજ વિષયમાં ચંદ્રાદિના પરિવારરૂપ ગ્રહોના નિરૂપણ માટે પ્રશ્નોત્તરરૂપે વિશેષ સ્પષ્ટતા કરે છે.
ટીકાર્થ—નેવુંમાં સૂત્રમાં ચંદ્ર સૂર્યાદિ દેના આણત્વ, સ્થૂલત્વ અને સમત્વના કારણેનું કથન કરીને હવે આ એકાણુમાં સૂત્રમાં ચંદ્ર વિમાનના અધિષ્ઠાતા દેવના પ્રકાદિ પરિવારનું नि३५९४ ४२वामा मावे छे.-(ता एगमेगस्स ण) त्यात ___ा विषयमा श्रीगीतमस्वामी प्रश्न पूछे छ-3-(ता एगमेगस्स ण चंदस्स देवस्स
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
