________________
७१४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे अथ षोडशं प्राभृतं प्रारभ्यतेतत्र ज्योत्स्ना लक्षणविषयमधिकृत्य प्रश्नोत्तराण्याह-यथा
मूलम्-ता कहं ते दोसिणा लक्खणे आहिएत्ति वएजा ! ता चंदलेसादी य दोसिणादीय दोसिणाईय चंदलेसादीय के अटे किं लक्खणे ? ता एगट्टे एगलक्खणे ता सूरलेस्सादीय आयवेइ य आयवेइय सूरलेस्सादीय के अटे किं लक्खणे ता एगटे एगलक्खणे ता अंधगारेइय छायाइय छायाति य अंधगारेइ य के अट्टे किं लक्खणे ? ता एगट्टे एगलक्खणे ॥सू० ८७॥
सोलसमं पाहुडं समत्तं ॥१६॥ छाया-तावत् कथं ते ज्योत्स्ना लक्षणं आख्यातमिति वदेत् ? । तावत् चन्द्रलेश्या इति च ज्योत्स्ना इति च, ज्योत्स्ना इति च चन्द्रलेश्या इति च किं अस्ति किं लक्षणं! तावत सूर्यलेश्या इति च आतप इति च, आतप इति च सूर्यलेश्या इति च किं अस्ति किं लक्षणां तावत् एकस्थं एक लक्षणं । तावत् अन्धकार इति च छाया इति च, छाया इति च अन्धकार इति च किं एकलक्षणं, तावत्-एकस्थं एकलक्षणं, इति षोडशं प्राभृतं समाप्तम् ॥ इति सू०८७॥
टीका-पञ्चदशे प्राभृते सूर्य-चन्द्र-नक्षत्राणां मण्डलगतिविषयकं बहुविधं विचारं सम्यक् विविच्य सम्प्रति 'ता कहं ते दोसिणा लक्खणं' तावत् किं ज्योत्स्ना लक्षण, मित्येतद् विषयं प्रश्नोत्तरसूत्रं विवक्षुरादौ प्रश्नसूत्रमाह-'ता कहं ते दोसिणा लक्खणे आहिएत्ति वएज्जा ?' तावत् कथं ते ज्योत्स्ना लक्षणमाख्यातमिति वदेत् ?' तावदिति प्राग्वत् कथं
सोलहवें प्राभृत का प्रारंभटीकार्थ-पंद्रहवें प्राभृत में सूर्य चंद्र ग्रह एवं नक्षत्रों के मंडलगति विषयक अनेक प्रकार का विचार सम्यक् प्रकार से विवेचित करके अब (कहं ते दोसिणा लक्खणं) प्रकाश का क्या लक्षण है ? इस विषय को कहने के हेतु से श्री गौतमस्वामी प्रश्न सूत्र कहते हैं-(ता कहं ते दोसिणा लक्खणे आहिएत्ति वएज्जा) हे भगवन् ! किस प्रकार से आपने प्रकाश का स्वरूप प्रतिपादित किया
સેળમાં પ્રાકૃતને પ્રારંભ ટીકાર્થ–પંદરમા પ્રાભૂતમાં સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ અને નક્ષત્રના મંડળ ગતિના સંબંધમાં भने २थी qियार सारी शत विवेथित शने इवे-(कहं ते दोसिणा लक्खण) प्राशनु લક્ષણ શું છે? આ વિષયને કહેવાના હેતુથી શ્રીગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન સૂત્ર કહે છે.-(તા कह ते दोसिणा लक्खणे आहिएति वएज्जा) , मापन या १२थी माचे प्राशनु
श्रीसुर्यप्रतिसूत्र : २
