________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसने उपरितनो राशि स्त्रशीतिरधस्तनश्च पडशीत्यधिकं शतं १५+ अत उपपद्यते पञ्चदशमण्डलानि परिपूर्णानि, षोडशस्य च मण्डलस्य व्यशीतिः षडशीत्यधिकशतभागाः (१५+ her) इति । अथ सूर्यविषयं प्रश्नसूत्रमाह-'ता अभिवडिएणं मासेणं सूरे कइ मंडलाइं चरइ ?' तावत् अभिवद्धितेन मासेन सूर्यः कतिमण्डलानि चरतीति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह'ता सोलस मंडलाई चरइ तिहिं भागेहिं उणगाइं दोहि अडयालेहिं सएहिं मंडलं छित्ता' तावत् षोडश मण्डलानि चरति, त्रिर्भागैरूनानि, द्वाभ्यां अष्टाचत्वारिंशच्छताच्छताभ्यां मण्डलं छित्या । तावदिति पूर्ववत् त्रिभिर्भागै न्यूनानि षोडश मण्डलानि चरति-मण्डलं च द्वाभ्यामष्टाचत्वारिंशदधिकाभ्यां शताभ्यां छित्वा (१५+२४४) इत्येतत् प्रमाणं चरतीत्यर्थः । यथात्रानुसन्धानमाह-यदि षट् पश्चाशदधिकशतसंख्ययुगभाविमष्टाविंशत्यधिकैरभिवद्धितमासै नवाशीतिः शतैः सूर्यमण्डलानां एक लक्षं द्विचत्वारिंशत् सहस्राणि सप्तशतानि को अडतालीस से अपवर्तित करे तो ऊपर की राशि तिरासी तथा नीचेवाली राशि एक सो छियासी होते हैं । १५+ अतः यह फलित होता है कि पंद्रह मंडल पुरा तथा सोलहवें मडलका एकसो छियासी भागात्मक तिरारी भाग होते हैं (१५) ___ अब सूर्य संबंधी प्रश्नसूत्र कहते हैं-(ता अभिवडिएणं मासेणं सूरे कइ मंडलाइं चरइ) एक अभिवर्धित भास में सूर्य कितने मंडल में गमन करता है ? इस प्रकार श्रीगौमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं-(ता सोलस मंडलाइं चरइ तिहिं भागेहिं ऊणगाई दोहिं अडयालेहिं सएहिं मंडलं छित्ता) तीन भाग न्यून सोलह मंडल सूर्य गमन करता है। मंडल को दो सो अडतालीस से छेद करके (१५/३४८) इतना प्रमाण भाग में गमन करता है। __ अब यहां अनुपात कहते हैं-छप्पन सो अठाइस युग भावि मास से एक ત્રણ હજાર નવસોરાશી શેષ રહે છે. તે પછી હરાંશને અડતાલીસથી અપવર્તિત કરવાથી ઉપરની સંખ્યા વ્યાશી અને નીચેની સંખ્યા એક છાશી (૧પ) થઈ જાય છે. તેથી એ ફલિત થાય છેકે–પંદર મંડળ પુરા તથા સોળમા મંડળના એક છાશી ભાગવાળા त्र्याशी मार (१५६३६) थाय छे.
वे सूर्य भ७१ सधी प्रश्न सूत्र अवाम मावे छ.-(ता अभिवडूढिरण मासेण सूरे कइ मडलाइ चरइ) २३४ सालपधि तमासमा सूर्य डेटा मामा गमन ४२ छ ? मा प्रभारी श्रीगीतमयामीन। प्रश्नने सभणीने उत्तम श्रीभगवान् ४ छ.-(ता सोलस मंडलाई चरइ तिहिं भागेहिं ऊणगाई दोहिं अडयालेहि सरहिं मांडलं छित्ता) again ન્યૂન સેળ મંડળમાં સૂર્યગમન કરે છે. મંડળને બસ અડતાલીસથી છેદીને (૧૫રૂૐર) આટલા પ્રમાણ ભાગમાં ગમન કરે છે.
હવે અહીં અનુપાત કહે છે-છપ્પન અઠયાવીસ યુગભાવી માસથી એક લાખ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨
