Page Text
________________
__७२९
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ८२ चतुर्दशप्राभृतम् पञ्चदशं भाग यावत् कृष्णो भवति अनेनैव क्रमेण तृतीया-चतुर्थ्यादितिथावपि तृतीय - चतुर्थभागं यावत् शनैः शनैः राहुविमानेन आवृतत्वात् चन्द्रमण्डलस्य कृष्णो भागो विवईते, अनुक्षणं कृष्णवृद्धिं प्राप्तश्चन्द्रो यदा पक्षान्ते पञ्चदश्यां तिथौ-अमावास्यालक्षणायां तिथौ प्राप्तो भवति तथा सम्पूर्ण पञ्चदशभागं यावत् कृष्णो भवति-सम्पूर्ण श्चन्द्रोऽन्धकारावृतो भवतीत्यर्थः॥ ___ एतदेवोपसंहरति-'एवं खलु जोसिणा पक्खातो अंधगारपक्खे अंधगारे बहू आहिएत्ति वएज्जा' एवं खलु ज्योत्स्नापक्षतः अन्धकारपक्षे अन्धकारो बहु राख्यात इति वदेत् ॥ एवं-पूर्वोदितेन प्रकारेण खल्विति निश्चितं ज्योत्स्नापक्षात् अन्धकारपक्षे अन्धकारगहुल्यं भवतीत्याख्यातमिति वदेत् । अथान्धकारपरिमाणं पृच्छति 'ता केवतिए णं अंधगारपक्खे अंधगारे बहू आहिएत्ति वएज्जा ?,' तावत् कियान् खलु अन्धकारपक्षे में दूसरा पंद्रहवां भाग यावत् कृष्ण याने अंधकारमय होता है। इसी प्रकार के क्रम से तृतीया चतुर्थी आदि तिथीओं में भी तीसरा चौथा भाग यावत् धीरे धीरे राहविमान से आवृत्त होने से चंद्रमंडल का अंधकारवाला भाग बढता जाता है, प्रतिक्षण अंधकार की वृद्धि प्राप्त चंद्र पक्ष के अंत में पंद्रहवीं अमावास्या तिथि को प्राप्त करता है, तब संपूर्ण पंद्रहवां भाग यावत् कृष्ण हो जाता है अर्थात संपूर्ण चंद्र अंधकार से व्याप्त हो जाता है। ___ अब इसका उपसंहार करते हुवे कहते हैं-(एवं खलु जोसिणा पक्खातो अंधकारपक्खे अंधगारे बह आहिएत्ति वएज्जा) इस पूर्वकथित प्रकार से शुक्लपक्ष से अन्धकार-कृष्णपक्ष में अंधकार की अधिकता कही गई है ऐसा स्वशिष्यों को कहें।
__ अब अंधकार के परिमाण विषय में श्री गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-(ता केवतिए णं अंधगारपक्खे अंधगारे बहू आहिएत्ति बएज्जा) हे भगवन् किस એટલા પ્રમાણવાળો ભાગ ચંદ્રનો કૃષ્ણવર્ણવાળ થાય છે. એ જ પ્રમાણે બીજની તિથિમાં બીજે પંદરમભાગ યથાવત્ કૃષ્ણ અર્થાત અંધકાર યુક્ત થાય છે. આજ પ્રમાણેના ક્રમથી ત્રીજ, ચોથ વિગેરે તિથિમાં પણ ત્રીજે ચે ભાગ યાવત્ ધીરે ધીરે રાહુ વિમાનથી ઢંકાઈ જવાથી ચંદ્રમંડળને અંધકારવાળો ભાગ વધતું જાય છે. પ્રતિક્ષણે અંધકારની વૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરેલ ચંદ્ર પક્ષના અંતમાં પંદરમી અમાવાસ્યા તિથિને પ્રાપ્ત કરે છે. ત્યારે પુરેપૂરે પંદર ભાગ યાવત્ કૃષ્ણવર્ણવાળે થઈ જાય છે. અર્થાત્ સંપૂર્ણ ચંદ્ર અંધકારથી છવાઈ જાય છે.
वे माना पसंडा२ ४२di ४ छ.-(एवं खलु जोसिणा पक्खातो अंधकारपक्खे अंधगारे बहू आहिएति वएज्जा) मा पूर्व प्रथित प्राथी शु४१५६ ४२di gug५क्षमा मार्नु અધિકપણું કહેલ છે. તેમ સ્વશિષ્યોને કહેવું.
हवेमध४।२। पश्मिा विष श्रीगौतमस्वामी प्रश्न पूछे छ-(ता केवतिएणं अंधगार
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |