________________
७०० चैकत्रिंशत्
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्र लब्धा एकस्य च सप्तपष्टिभागस्य नव एकत्रिंशत् छेदकृताः भागा इति ।
अत एवोपपद्यते यत् एकमर्द्धमण्डलं चतुश्च सप्तपष्टिभागान् द्वितीयस्य अर्द्धमण्डलस्य, तथा चैकस्य सप्तषष्टिभागस्य नव एकत्रिंशद्भागाः (१ ) एतत् तुल्यमन्तरं पतत्येकस्मिन् चान्द्रमासे नाक्षत्रेणार्द्धमासेनेति । उक्तं चान्यत्रापि यथा 'एगं च मंडलं मंडलस्स सत्तद्विभाग चत्तारि । णवचेव चुणियातो इगतीसकरण छेएण'
छाया-एकं च मण्डलं मण्डलस्य सप्तपष्टि भागाश्चत्वारः ।
नव चैव चूर्णिकातः एकत्रिंशत्कृतेन छेदेन ॥२॥ मलोक्त प्रतिपादितसममेवान्तरमनापीति, अधिकया व्याख्ययालम् ॥ इह भावनां कुर्वता आचार्येण मण्डलं मण्डलमिति पुनरुक्तं यद् दृश्यते तत् सामान्यतो ग्रन्थान्तरे प्रसिद्धा या हरस्थान में इकतीस आता है। एक सडसठिया भाग का नव तथा
इकतीस छेद कृत भाग लब्ध होता है । अत एव कहा जाता है कि एक अर्ध मंडल चार सडसठिया भाग दूसरे अर्धमंडल का तथा सडसठिया एक भाग का इकतीसिया नव भाग (१ ।। ) इतना प्रमाण अंतर एक चांद्रमास में नाक्षत्र अधेमास का होता है । अन्यत्र कहा भी है
'एगं च मंडलं मंडलस्स सत्तहिभाग चत्तारि
णव चेव चुणियातो इकतीस करण छेएण ॥१॥ मूल में कहे अनुसार ही यहां पर भी अंतर कहा है अतः दोनों का कथन समान रूप होने से अधिक व्याख्या नहीं करते।
यहां पर भावना करते हुवे आचार्य ने मंडलं मंडलं इस प्रकार पुनरुक्त किया हो ऐसा दिखता है, सो सामान्य से अन्य ग्रन्थ में प्रसिद्ध जो भावना સડસડથી અપવર્તન કરવાથી ભાજ્ય સ્થાનમાં નવ તથા હરસ્થાનમાં એકત્રીસ આવે છે.
= એક સડસઠિયા ભાગના નવ એકત્રીસ છેદ કૃતભાગ લબ્ધ થાય છે.
અએવ કહેવામાં આવે છેકે-એક અધમંડળના ચાર સડસઠિયાભાગ બીજા અર્ધમંડળના તથા સડસઠિયા એક ભાગના એકત્રીસિયા નવભાગ (૧ાડૅ 1) આટલા પ્રમાણનું અંતર स यांद्रमासमा नक्षत्र म भासनु थाय छे. अन्यत्र ४ह्यु छ.-(एग च मडल मडलस्स सत्तद्विभाग चत्तारि, णवचेव चुण्णियातो इकतीसकरण छेएण ॥११॥ भूखमा हा प्रमाणे०४ मही यां પણ અંતર કહ્યું છે. તેથી બન્નેનું કથન સરખી રીતે લેવાથી વિશેષ વ્યાખ્યા કહેલ નથી.
અહીંયાં ભાવના કરતાં આચાર્ય મંડલં મંડલં આ પ્રમાણે પુનરુક્તિ કરેલ છે તેમ જણાય છે. તે સામાન્ય રીતે અન્ય ગ્રન્થમાં પ્રસિદ્ધ જે ભાવના છે, તેના ઉપરોધથીજ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
