Page Text
________________
५४
सूर्यप्रक्षप्तिसूत्रे च मुहूर्तस्य त्रयोविंशतिरेकत्रिंशद्भागाः, यथा==२८+3 इति । अतः सिद्धयति यत् प्रथमं पर्व आश्लेषा नक्षत्रस्य पञ्चदिवसान एकस्य च दिवसस्य अष्टाविंशति मुहूर्तान् एकस्य च मुहूर्तस्य त्रयोविंशतिम् एकत्रिंशद् भागान् भुक्त्वा प्रथमं पर्व समाप्तिमुपगच्छेदिति । अथवा-पुष्ये शुद्धे यानि स्थितानि पश्चादष्टादशशतानि सप्तचत्वारिंशदधिकानि१८४७, तानि सूर्यमुहानयनाय त्रिंशता गुण्यन्ते १८४७४ ३०-५५४१० जातानि पञ्चपञ्चाशत् सहखाणि चत्वारि शतानि दशोतराणि, अथैयां पूर्वसिद्धेन छेदराशिना द्वापष्टि सप्तषप्टयो गुणनफलरूपेण ६२४६७-४१५४ चतुः पश्चाशदधिकचत्वारिंशच्छतरूपेण भागो हियते १४-१३ + १५४ लब्धास्त्रयोदशमुहर्ताः, शेषाणि तिष्ठन्ति चतुर्दशशतानि अष्टोत्तराणि, ततश्चाभूनि द्वापष्टिभागानयनाथ द्वाषष्टया गुणयितव्यानि, तत्र च गुणकार छेदात्योषष्ट्या अपवर्तना कार्या, तद्यथा १४४६५४.५=१४७४४६-१७६१=२१+ अत्रापवर्तनेन गुणकारराशिरेकरूपः, छेदराशिश्च सप्तपष्टिरूपस्ततस्तत्र एकेन गुणितो राशिरष्टोत्तरमुहर्त तथा एक मुहर्त का इकतिसीया तेइस भाग लब्ध होते हैं जैसे कि = २८२ इससे यह सिद्ध होता है कि पहला पर्व आश्लेषा नक्षत्र का पांच दिवस तथा एक दिवस का अठाईस मुहूर्त तथा एक मुहर्त का इकतीसिया तेइस भाग भुक्त कर के प्रथम पर्व समाप्त होता है, अथवा पुष्य शुद्ध होने पर पश्चात् जो अठारहसो सेंतालीस है १८४७ उसको मुहर्त बनाने के लिये तीस से गुणा करे तो १८४७+३०-५५४१० इस प्रकार पचपन हजार चारसो दस होते हैं । इनको पूर्व सिद्ध छेद राशि जो बासठ सडसठ का गुणन फल रूप ६२४६७ =४१५४ चार हजार एकसो चोपन रूप है उससे भाग करे तो ५४१२१३१४०० इस प्रकार तेरह मुहूर्त लब्ध होते हैं तथा एक हजार चारसो आठ शेष बचता है। इसमें बासठिया भाग लाने के लिये बासठ से गुणा करे तथा गुणाकार छेद राशि को बासठ से अपवर्तना करे जो इस प्रकार 12405:25 XER=१४०x એકત્રીસા તેવીસ ભાગ લબ્ધ થાય છે. જેમ કે-૮૯=૮=૩ આથી એ સિદ્ધ થાય છે કે–પહેલું પર્વ અશ્લેષા નક્ષત્રના પાંચ દિવસ તથા એક દિવસના અડયાવીસ મૂહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તના એકત્રીસા તેવીસ ભાગ ભેળવીને પહેલું પર્વ સમાપ્ત થાય છે, અથવા પુષ્ય નક્ષત્ર શુદ્ધ થયા પછી જે અઢારસે સુડતાલીસ-૧૮૪૭ રહે છે તેને મુહૂર્ત બનાવવા માટે ત્રીસથી ગુણવા ૧૮૪૭૪૩૦=૨૫૪૧૦ તે આ રીતે પંચાવન હજાર ચારસો દસ રહે છે. તેને પહેલાની છેઃ રાશિ જે બાસઠ સડસઠના ગુણન ફલરૂપ ૬૨૪૬૭=૪૧૫૪ ચાર હજાર એક ચપન રૂપે છે તેનાથી ભાગ કરે છૂ=૧૩૫૪૬૬ આ રીતે તેર મુહૂર્ત લબ્ધ થાય છે. તથા એક હજાર ચારસો આઠ શેષ રહે છે, તેમાં બાસઠિયા ભાગ લાવવા માટે બાસઠથી ગુણવા તથા ગુણાકાર અને છેદ રાશિની બાસઠથી અપવર્તાના કરવી જે मा शते थाय छ,-१४१६४६२= १४९६x६३=१४९९x१=२१४१३ मही ना
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |