Page Text
________________
५८६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे शति सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु सत्सु च प्रथमा श्रावणमासभाविनी आवृत्तिः प्रवर्तत इति ।। अथ द्वितीय श्रावणमासभाव्यावृत्तिविषयकं प्रश्नसूत्रमाह-'ता एएसि णं पंचण्हं संवच्छराणं दोच्चं वासिक्किं आउटिं चंदे केणं णक्खत्तण जोएइ ?' तावद एतेषां पञ्चानां सम्वत्सराणां द्वितीयां वार्षिकीमावृत्तिं चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? ॥-तावदिति प्राग्वत् एतेषांपूर्वोदितानां पञ्चानां सम्वत्सराणां मध्ये द्वितीयां वार्षिकी-वर्षाकालोदभवां-श्रावणमासभाविनी द्वितीयामावृत्ति-दक्षिणायनगतिरूपां प्रवृत्ति-सूर्यस्य द्वितीय दक्षिणायनगति प्रवृत्तावित्यर्थः, चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति-केन नक्षत्रेण सह प्रवर्तमानो भवतीति कथय भगवन्निति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह-'ता संठाणाहिं' तावत् संस्थानः॥ अत्र संस्थानशब्दस्य प्रसिद्धिः प्रवचनादौ मृगशिरसि दृश्यते, तेन संस्थानाभिः-मृगशिरोभिः, मृगशिरो नक्षत्रेण युक्त श्चन्द्रो द्वितीयां श्रावणमासभाविनी सूर्यस्य दक्षिणायनगतिरूपामावृत्ति उन्नीस मुहूर्त तथा एक मुहूर्त का बासठिया तयालोस भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया तेतीस भाग शेष रहने पर प्रथम श्रवण मास भाविनी आवृत्ति प्रवर्तित होती है।
अब श्रावण मासभाविनी दूसरी आवृत्ति के संबंध में प्रश्न सूत्र कहते हैं(ता एएसि णं पंचण्हं संवच्छराणं दोच्च वासिक्किं आउटिं चंदे केणं णक्ख तेणं जोएइ) ये पूर्वकथित पांच संवत्सरो में दक्षिणायन गति रूप श्रावण मासभाविनी वर्षाकाल की दक्षिणायन गति रूप श्रावण मासभाविनी वर्षाकाल की सूर्य की दूसरी आवृत्ति में चंद्र कौन से नक्षत्र के साथ प्रवृत्त होकर के रहता है ? सो हे भगवन आप कहिये इसप्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकरके उत्तर में श्रीभगवान कहते है-(ता संठाणाहिं) यहां संस्थान शब्द की प्रसिद्धि प्रवचनादि में मृगशिरा नक्षत्र में दिखती है, अतः, संठाण से ऐसा उत्तर भगवान ने संक्षेप से कहा है, मृगशिर नक्षत्र तीन तारा वाला होने से सूत्र તથા એક મુહુર્તના બાસઠિયા તેંતાલીસ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા તેત્રીસ ભાગ શેષ રહે ત્યારે શ્રાવણમાસ ભાવિની પહેલી વર્ષાકાલની આવૃત્તિ પ્રવર્તિત થાય છે.
હવે શ્રાવણમાસ ભાવિની બીજી આવૃત્તિના સંબંધમાં પ્રશ્ન સૂત્ર કહેવામાં આવે છે. (ता एएसि णं पंचण्ह संवच्छराणं दोच्च वासिक्किं आउदि चंदे केणं खत्तेणं जोएइ) या પહેલાં કહેવામાં આવેલ પાંચ સંવત્સરમાં દક્ષિણાયનગતિરૂ૫ શ્રાવણમાસ ભાવિની વષકાલની સૂર્યની બીજી આવૃત્તિમાં ચંદ્ર કયા નક્ષત્રની સાથે પ્રવૃત્ત થઈને રહે છે ? તે હે ભગવદ્ આપ કહે આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને ઉત્તરમાં શ્રી ભગવાન કહે છે. -(ता संठाणाहि) सस्थान ५४नी प्रसिद्धि प्रयनाहिमा भृगशि नक्षमा हेपाय छे. તેથી (સંસ્થાનથી) આ પ્રમાણેને ઉત્તર શ્રીભગવાને સંક્ષેપથી કહેલ છે. મૃગશિરા નક્ષત્ર ત્રણ તારાવાળું હોવાથી સૂત્રમાં બહુવચનને નિર્દેશ કરેલ છે. તેથી મૃગશિરા
श्रीसुर्यप्रति सूत्र : २
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |