Page Text
________________
५२०
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे द्वावेव मासौ भवतः, तथाऽप्यत्र पृथक् प्रतिपादनाद् मासप्रमाणं दृढी करोति । तौ च किं प्रमाणा वित्यत आह-'तिचउपण्णेणं तिचउपण्णेणं' त्रिचतुःपञ्चाशता त्रिचतुःपञ्चाशतात्रीणिशतानि चतुःपञ्चाशदधिकानि-३५४ रात्रिन्दिवानां द्वादशं च द्वाषष्टिभागा रात्रिन्दिववस्येति-३५४॥२ इत्येवं रूपेण आदानेन-एतत्तुल्यसंवत्सरपरिमाणपरिज्ञानेन-इत्येवं रूपं चन्द्रसम्वत्सर प्रमाणमादाय गण्यमानौ द्वौमासो 'सातिरेगाई एगूणसट्ठी २ राइंदियाई' सातिरेकाणि एकोनषष्टिरेकोनषष्टी रात्रिन्दिवानि । सातिरेकाणि-किश्चिदधिकानि-मनागधिकानि द्वाभ्यां रात्रिन्दिवस्य द्वाषष्टिभागाभ्या मधिकानीति तात्पर्यार्थः। एकोनषष्टिरेकोनषष्टिः-५९।५९ रात्रिन्दिवानि सातिरेकाणि-किश्चिदधिकैकोनषष्टिपरिमाणं रात्रिन्दिवानामित्यर्थः एतत्तुल्येन रात्रिन्दिवाओण-रात्रिन्दिवपरिमाणेन आख्याता वितिवदेत-कथयेतस्वशिष्येभ्य उपदिशेत् ॥ मासद्वयात्मकस्य चन्द्रौः परिमाणं चान्द्रसंवत्सरपरिमाणानुसारमेव भवेदिति-हेतोस्तदानयनं प्रदर्श्यते-तथाहि-द्वि द्वि मासप्रमाणाः षड् ऋतवो भवन्ति । जाने । यद्यपि सूर्य ऋतु में भी सर्वत्र दोही मास होते हैं तथापि यहां पर पृथक प्रतिपादित करने से मासका प्रमाण को दृढ करते हैं। वे किस प्रमाणवाले कहे हैं ? इसके लिये कहते हैं (तिचउपपणेणं तिचउपपण्णेणं) तीनसो चोपन तीनसो चोपन ३५४ अहोरात्र तथा एक अहोरात्र का बासठिया बार भाग= ३५४। इसप्रकार के संवत्सर परिमाण परिज्ञान से अर्थात् इसप्रकार के चांद्र संवत्सर के प्रमाण को लेकर गण्यमान दो मास (सतिरेगा एगूणसट्टी२ राईदियाई) कुछ अधिक बासठिया दो रात्रि दिवस से अधिक ।५९।५९ अहोरात्र से अर्थात् कुछ अधिक उनसठ परिमाणवाले अहोरात्र परिमाण से कहा गया है ऐसा स्वशिष्यों को उपदेश करें । दो मासवाली चंद्र ऋतु का परिमाण चांद्र संवत्सर के परिमाण समान ही होता है इस हेतु से उसको बताने के રૂએમાં બબ્બે માસ સમજવા. જો કે સૂર્ય રૂતુમાં પણ બધે બેજ માય થાય છે. તે પણ અહીંયાં જુદું પ્રતિપાદન કરવાથી માસના પ્રમાણને દઢિભૂત કરવા તેમ કહેલ છે. तवा प्रमाण युक्त ४ छ ? ते माटे ४ छ. (तिच उपण्णेणं तिचउपण्णेj) असे ચપન ૩૫૪ ત્રણ ચપન અહોરાત્ર તથા એક અહોરાત્રના બાસઠિયા બાર ભાગ ૩૫૪ 3 આ પ્રમાણે સંવત્સર પરિમાણના પરિજ્ઞાનથી અર્થાત્ આ પ્રમાણેના ચાંદ્ર સંવત્સરના प्रभाशन ने गवामा सावता मे भास (सातिरेगाइं एगूणसद्वि २ राइंदियाई) ४४४ पधारे આસઠિયા બે રાત્રિ દિવસથી કંઈક વધારે ૫૯-૫૯ ઓગણસાઠ ઓગણસાઇઠ અહેરાત્રથી એટલે કે કંઈક વધારે ઓગણસાઈઠના પરિમાણવાળા અહેરાત્રના પરિમાણથી કહેવામાં આવેલ છે. તેમ શિષ્યને ઉપદેશ કહેવો.
બે માસવાળી ચંદ્ર રૂતુનું પરિમાણ ચંદ્ર સંવત્સરના પરિમાણ જેટલું જ છે. આ હેતુથી તે બતાવવા માટે કથન કરે છે–જેમ કે-બે બે માસવાળી છ રૂતુઓ હોય છે. એક ચાંદ્ર સંવત્સર
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |