Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टोका सू० ७५ द्वादशप्राभृतम्
४९७ शुद्धयति, अतोऽशुद्धराशिः स्वातीनक्षत्रस्य शोधनकरूपस्तेन सिद्धयति यत् स्वातीनक्षत्रस्य त्रयोविंशति सप्तपष्टिभागान् । सूर्योऽवगाह्य द्वितीयं स्वकीयमृतुं परिसमापयतीति सिद्धयति ।। एवमेवानेनैव क्रमेण ईप्सितऋतोः संख्यां द्विगुणितामेकोनां विधाय यद्भवेत् तमेव गुणकं प्रकल्प्य स एव गुणकराशिः पश्चोतरशतत्रयरूपो गुणनीयः, पूर्ववत् पश्चाद्भवोऽपि कार्यक्रमो विधेयस्तदा ईप्सितऋतोः सूर्यनक्षत्रयोगो भवेदिति ॥ यथात्र त्रिंशत्तमसूर्य जिज्ञा. सायाम् एकोन द्विगुणितस्त्रिंशत्प्रमाणो गुणकः परिकल्पनीयः-(३०४२)-१=६०-१% ५९ एकोनपष्टितुल्योगुणकः । अनेन गुणकराशिना स एव पूर्वो को ध्रुवराशिः पञ्चोत्तरशतत्रयपरिमाणः-३०५ एकोनषष्टया गुणनीय इति गुण्यते ३०५४५९=१७९९५ गुणिते च जातानि गुणनफलानि सप्तदश सहस्राणि नवशतानि पञ्चनवत्यधिकानि । ततश्चैकः परिपूर्णी नक्षत्रपर्यायः खलु षष्टयधिक पत्रिंशच्छतपरिमाणो ३६६० भवति । पूर्वस्माद् होता है । अतः शुद्ध राशि जो स्वाति नक्षत्र की शोधनकराशी है वह है । इससे यह फलित होता है कि स्वातीनक्षत्रका सडसठिया तेइसभागों को सूर्य उपभुक्त करके दूसरी स्वकीय ऋतुको समाप्त करता है।
इसी प्रकारके क्रम से इप्सित ऋतु की संख्याको दो से गुणितकरके एक रूपोनकरे पश्चात् जो लब्ध हो उनको गुणककरके पूर्वोक्त गुणकराशिरूप तीन सौ पांच को गुणाकरे गुणाकरके पूर्वकथित प्रकार से उसकेपश्चात् का सभी कार्यक्रम यथारीतिसे करे इस प्रकार करने से ईप्सितऋतुका सूर्यनक्षत्रयोग आजाता है। ___ जैसेकी यहां पर तीसवीं ऋतुको जानना चाहे तो तीसको दुगुना करके रूपोन करे करके उस उनसठ को गुणक करे (३०+२)-१६.-१-५९ इस गुणक राशि से वह तीनसो पांच ३०५ रूप पूर्वोक्त ध्रुवराशि को उनसठ से गुणा करे तो ३०५+५९-१७९९५ गुणा करने से सत्रह हजार नवसौ पचाणवें જે સ્વાતી નક્ષત્રની શોધનક રૂ૫ રાશિ છે તે છે. આનાથી એમ સિદ્ધ થાય છે કે સ્વાતિ નક્ષત્રના સડસઠિયા તેવીસ ભાગેને ૨૩ સૂર્ય ભગવીને બીજી પિતાની સૂર્યરતને સમાપ્ત કરે છે.
આજ પ્રમાણેના ક્રમથી ઈસીતાતુની સંખ્યાને બેથી ગુણાકાર કરીને એક રૂપિન કરવો તે પછી જે લબ્ધ થાય તેને ગુણક કરીને પૂર્વોક્ત ગુણકરશિરૂપ ત્રણસો પાંચને ગુણાકાર કરે ગુણાકાર કરીને પહેલાં કહેવામાં આવેલ પ્રકારથી તેની પછીની તમામ પ્રક્રિયા યથાકથિત રીતે કરવી આ પ્રમાણે કરવાથી ઇચ્છિત ઋતુનો સૂર્ય નક્ષત્રગ આવી જાય છે
જેમકે અહીંયાં ત્રીસમી વાતુને જાણવી હોય તે ત્રીસને બમણા કરીને રૂપોન ३२१॥ ३पान रीने ये माणसाने गु मनावा (30+२)-१=१८-१=५८ આ ગુણક સંખ્યાથી ત્રણસો પાંચ ૩૦૫ પૂર્વોક્ત ધ્રુવરાશીને ઓગણસાઈઠથી ગુણાકાર કરે ૩૦૫૫=૧૭૯૯૫ ગુણાકાર કરવાથી સત્તરહજાર નવસે પંચાણુ ગુણનફળ આવે છે,
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |